سنڌ جيڪا صدين کان سنڌين جي رهي آهي ۽ سنڌي جيڪي صدين کان هتان جا مالڪ رهيا آهن۔۔۔ اڄ جيڪڏهن ڪراچي سميت سموري سنڌ کي نعرو هڻي پنهنجو چون ته ڪجهه ماڻهون کين حيرت مان ڏسندا ته ڪي وري اهڙا به ضرور هوندا جيڪي زور ڏئي ٽهڪ ڏيندا۔۔۔
هتي آيل غير سنڌي اهڙي طرح آيا ۽ رهيا ۽ وري سنڌ کي پنهنجو دعويدار بڻايو جو اسان سنڌي ڏندن ۾ آڱريون ڏيندي کين ڏسندا رهياسين۔۔۔ اسان انهن کي تڏهن به ائين ڏٺو جڏهن اهي آيا۔۔۔ اسان انهن کي تڏهن به ائين ڏٺو جڏهن اهي هتي اچي اسان جي ملڪيتن تي قبضو ڪري ويا ۽ اسان انهن کي تڏهن به ائين ڏسي رهيا آهيون جو اهي سنڌي کي پنهنجي ملڪيت سمجهي رهيا آهن۔۔۔
محترم سائين نثار ابڙو گفتگو دوران هڪ ڳالهه ڪئي هئي ته ”اسان سنڌي دريائي ماڻهون آهيون اهو ئي سبب آهي جو ٿڌا آهيون۔۔۔ “
سندن اهڙن جملن تي گهرائي سان سوچجي ته خبر پوندي ته سنڌ جو دريا ۽ سنڌي صديون پراڻا آهن ۔۔ ان جو مطلب ته اسان صدين کان ٿڌا آهيون۔۔۔ جي ائين آهي ته پٿر دنيا جو اهو دور جنهن ۾ ”ٻين تي حملو ڪيو ۽ سندن مٿان حڪومت ڪيو“ جو قانون هيو ۔۔ اسان ان دور ۾ ئي پنهنجي سڃاڻپ وڃائي ويهون ها۔۔ پر تاريخ گواه آهي ته سنڌين انهي دور ۾ ڪيترو نه بهادري ڏيکاري۔۔۔ 5000 سال اڳ جو موئن جو دڙو پڙهجي يا عربن کان وٺي انگريزن تائين تاريخ پڙهجي سنڌي اڄ وانگر ٿڌا نه مليا ۔۔
پر هاڻي دريائي سنڌي ٿڌا آهن ۽ پنهنجي کليل اکين، سڪل چهرن، حيرت زده احساسن سان پنهنجي ملڪيتن کي هڙپ ڪندڙن کي ڏسي به رهيا آهن ۽ ٻڌي به رهيا آهن پر ڪجهه ڪرڻ جي عمل ۾ ٿڌا آهن۔۔۔ ”شايد ڪنهن دلير ۽ بهادر اڳواڻ جي اڳيان اچڻ جي انتظار ۾ آهن ۔۔۔“
اسان جي ٿڌائپ جو احساس شايد پاڪستاني ميڊيا کي به خوب آهي اهو ئي سبب آهي جو ڌارين جي ظلم جو حساب ڪتاب وٺڻ لاءِ اسان کان پڇڻ بجاءِ پنجاب جو رخ ڪيو اٿن۔۔۔ ۽ پنجاب جي عوام اڳيان انهن غير سنڌين کي آندو آهي جيڪي سنڌي هجڻ ۽ سنڌ جي ملڪيت جا دعويدار آهن۔۔۔
پنجاب جو عوام به شايد اسان جي ٿڌائپ ۽ اسان جي دلين ۽ ذهنن ۾ دٻيل سوالن کان واقف آهي ۔۔ اهو ئي سبب آهي ته انهن پنهنجي اڳيان آيل اهڙن سنڌ جي ملڪيت جي دعويدارن کان سوال ڪندي پگهر ضرور ڪڍيو آهي۔۔۔
هتي ايڪسپريس جي پروگرام فرنٽ لائين جون ٻه قسطون اردو هجڻ باوجود ان ڪري ونڊ ڪري رهيو آهيان ته متان پنجاب جي نوجوانن طرفان ڪيل اسان واري سوالن ۽ سنڌ جي ملڪيت جي دعويدارن طرفان ڏنل جوابن سان اسان جي خون کي جوش اچي ۽ سالن کان ٿڌ جي گهيري ۾ آيل اسان سنڌي سجاڳ ٿي پئون۔۔۔ ان کان اڳ جو دشمن اسان جو سڀ ڪجهه کسي وٺن۔۔۔
هتي آيل غير سنڌي اهڙي طرح آيا ۽ رهيا ۽ وري سنڌ کي پنهنجو دعويدار بڻايو جو اسان سنڌي ڏندن ۾ آڱريون ڏيندي کين ڏسندا رهياسين۔۔۔ اسان انهن کي تڏهن به ائين ڏٺو جڏهن اهي آيا۔۔۔ اسان انهن کي تڏهن به ائين ڏٺو جڏهن اهي هتي اچي اسان جي ملڪيتن تي قبضو ڪري ويا ۽ اسان انهن کي تڏهن به ائين ڏسي رهيا آهيون جو اهي سنڌي کي پنهنجي ملڪيت سمجهي رهيا آهن۔۔۔
محترم سائين نثار ابڙو گفتگو دوران هڪ ڳالهه ڪئي هئي ته ”اسان سنڌي دريائي ماڻهون آهيون اهو ئي سبب آهي جو ٿڌا آهيون۔۔۔ “
سندن اهڙن جملن تي گهرائي سان سوچجي ته خبر پوندي ته سنڌ جو دريا ۽ سنڌي صديون پراڻا آهن ۔۔ ان جو مطلب ته اسان صدين کان ٿڌا آهيون۔۔۔ جي ائين آهي ته پٿر دنيا جو اهو دور جنهن ۾ ”ٻين تي حملو ڪيو ۽ سندن مٿان حڪومت ڪيو“ جو قانون هيو ۔۔ اسان ان دور ۾ ئي پنهنجي سڃاڻپ وڃائي ويهون ها۔۔ پر تاريخ گواه آهي ته سنڌين انهي دور ۾ ڪيترو نه بهادري ڏيکاري۔۔۔ 5000 سال اڳ جو موئن جو دڙو پڙهجي يا عربن کان وٺي انگريزن تائين تاريخ پڙهجي سنڌي اڄ وانگر ٿڌا نه مليا ۔۔
پر هاڻي دريائي سنڌي ٿڌا آهن ۽ پنهنجي کليل اکين، سڪل چهرن، حيرت زده احساسن سان پنهنجي ملڪيتن کي هڙپ ڪندڙن کي ڏسي به رهيا آهن ۽ ٻڌي به رهيا آهن پر ڪجهه ڪرڻ جي عمل ۾ ٿڌا آهن۔۔۔ ”شايد ڪنهن دلير ۽ بهادر اڳواڻ جي اڳيان اچڻ جي انتظار ۾ آهن ۔۔۔“
اسان جي ٿڌائپ جو احساس شايد پاڪستاني ميڊيا کي به خوب آهي اهو ئي سبب آهي جو ڌارين جي ظلم جو حساب ڪتاب وٺڻ لاءِ اسان کان پڇڻ بجاءِ پنجاب جو رخ ڪيو اٿن۔۔۔ ۽ پنجاب جي عوام اڳيان انهن غير سنڌين کي آندو آهي جيڪي سنڌي هجڻ ۽ سنڌ جي ملڪيت جا دعويدار آهن۔۔۔
پنجاب جو عوام به شايد اسان جي ٿڌائپ ۽ اسان جي دلين ۽ ذهنن ۾ دٻيل سوالن کان واقف آهي ۔۔ اهو ئي سبب آهي ته انهن پنهنجي اڳيان آيل اهڙن سنڌ جي ملڪيت جي دعويدارن کان سوال ڪندي پگهر ضرور ڪڍيو آهي۔۔۔
هتي ايڪسپريس جي پروگرام فرنٽ لائين جون ٻه قسطون اردو هجڻ باوجود ان ڪري ونڊ ڪري رهيو آهيان ته متان پنجاب جي نوجوانن طرفان ڪيل اسان واري سوالن ۽ سنڌ جي ملڪيت جي دعويدارن طرفان ڏنل جوابن سان اسان جي خون کي جوش اچي ۽ سالن کان ٿڌ جي گهيري ۾ آيل اسان سنڌي سجاڳ ٿي پئون۔۔۔ ان کان اڳ جو دشمن اسان جو سڀ ڪجهه کسي وٺن۔۔۔