بدين ضلعي جي پڇاڙڪي علائقن سان تعلق هوندي اسان ته آهيون آئون ۽ توهان چوڻ وارا۔ اپر سنڌ وارا وري تهَان ۽ مان چون۔ پر اپر سنڌ جي ڪجهه علائقن ۾ ڇ کي ش چوڻ جو هڪ عجيب رواج آهي۔ ۽ هو ڪڏهن مڃين به نه ٿا ته اهو عجيب آهي۔ منهنجو راڻيپور جو هڪ ڪلاس فيلو مڇي کي مشي، ڇيلو کي شيلو چوندو هو۔ ۽ ڏاڍو ڪانفيڊنٽ هو ته هو صحيح آهي۔ منهنجو ڪو سنڌي ادب ۾ ڪورس ناهي ٿيل جنهن بنياد تي ويهي کيس دليل ڏيان۔ پر اها حيرت ضرور هئي ته هُن وٽ جڏهن ڇ ۽ ش ٻئي شي جو اُچار ڏين ٿا ته پوءِ سنڌي الفابيٽ ۾ اهي ٻه اکر ڇو رکيا ويا؟ هڪڙو ئي هجي ها۔ جڏهن اهي ٻه آهن ته انهن ۾ ڪو ته فرق ضرور هوندو۔ ۽ جي هوندو ته گهڻو ئي هوندو ڇو ته انهن جي مشي چوڻ ۾ شي جو آواز شڪل چوڻ واري ش ۾ به ساڳيو آهي۔
انهي تي ٻه دلچسپ جُملا به آهن ”مڇي کي پُڇ مان جهليم ڇپڪو ڏيئي ڇڏائي وئي۔“ جنهن اسان وارا اهي يار هيئن پڙهن ٿا۔ ”مشي کي پُش مان جهليم شپڪو ڏيئي شڏائي وئي۔“
يا وري ”ڇاڇري جي اسڪول جا ڇهه ڇوڪرا ڇهه ڏينهن موڪل وٺي ڇور ويا“ ظاهر آهي اهو هيئن پڙهيو ويندو ”شاشري جي اسڪول جا شهه شوڪرا شهه ڏينهن جي موڪل وٺي شور ويا۔“
اڄ صبح سچل ڳوٺ جي هڪ پڪوڙائي جي دڪان تي لڳل هي پنو ڏسي پڪ ٿي ته هي پڪوڙائي يا وري اهو لکندڙ پڪ انهن يارن مان آهي۔ ڏسو نه؟ لکي ٿو شولا پليٽ به آهي۔
هاڻي وڌيڪ مستند راءِ سنڌي ادب ۽ ٻولي جي ڄاڻو اسان جي محترم نثارابڙو پاران ايندي۔
انهي تي ٻه دلچسپ جُملا به آهن ”مڇي کي پُڇ مان جهليم ڇپڪو ڏيئي ڇڏائي وئي۔“ جنهن اسان وارا اهي يار هيئن پڙهن ٿا۔ ”مشي کي پُش مان جهليم شپڪو ڏيئي شڏائي وئي۔“
يا وري ”ڇاڇري جي اسڪول جا ڇهه ڇوڪرا ڇهه ڏينهن موڪل وٺي ڇور ويا“ ظاهر آهي اهو هيئن پڙهيو ويندو ”شاشري جي اسڪول جا شهه شوڪرا شهه ڏينهن جي موڪل وٺي شور ويا۔“
اڄ صبح سچل ڳوٺ جي هڪ پڪوڙائي جي دڪان تي لڳل هي پنو ڏسي پڪ ٿي ته هي پڪوڙائي يا وري اهو لکندڙ پڪ انهن يارن مان آهي۔ ڏسو نه؟ لکي ٿو شولا پليٽ به آهي۔
هاڻي وڌيڪ مستند راءِ سنڌي ادب ۽ ٻولي جي ڄاڻو اسان جي محترم نثارابڙو پاران ايندي۔
