24 جنوري تي 2013ع بمطابق 11 ربيع الثاني 1334 هجري قمري تي دوست جي ٻچڙن جي شادين ۾ شريڪ ٿيڻ لاءِ لاڙڪاڻي ساه سيباڻي پهتس۔ جتي وليمي ۾ بهترين کاڌو ڏنو ويو هو، اُت پراڻن سان گڏوگڏ نون دوستن سان به ملڻ جو موقعو مليو۔ گذريل يادون تازيون ٿيون ۽ نوان انڪشافَ به پڻ ٿيا۔ جن ۾ هڪ انتهائي ڇرڪائيندڙ ۽ خوف ناڪ هو ۔ لاڙڪاڻو وومين جيل جو لاڙڪاڻي شهر جي وچ ۾ آهي ۔ 1901ع ۾ انگريزن ڊسٽرڪٽ جيل ڪري ٺاهيو هو۔ جنهن کي بينظير ڀٽو پنهنجي حڪومتي دؤر ۾ عورتن لاءِ مقرر ڪيو هو ۔ اهو جيل جنهن جي محتاط اندازي ۾ هڪ ارب روپيه قيمت ٿيندي سا صرف چار ڪروڙ روپين ۾ قانون واري وزير ايازسومري کي وڪرو ڪيو ويو آهي چون ٿا ته تقريبن چئن ڪروڙن جو ته صرف ان مان لوهه نڪرندو ۔
مطلب ان کي چئبو آهي ۔۔۔ ڀڳڙن مٺ سڀ ڪجهه کائي ويا ۔۔۔ هي ته جيل آهي، مسڪين ماڻهون وري به اوڳرائي ڏيندا آهن، هي ته بنا اوڳرائيءَ جي سڀ ڪجهه کائي ويا ۔۔۔ هل ڙي اياز سومرا ۔۔۔ سڀ آڱريون گهه ۾ ۔۔۔
جتي جنتون جلن ٿيونلاڙڪاڻو وومين جيل جيڪو المرتضى هائوس جي پاسي ۾ ۽ شهر جي وچ ۾ آهي، ان جي منتقلي پنهنجي جاءِ تي، خريدار جي حيثيت ۽ عادت اتوار به پنهنجي جاءِ تي پر هن جيل ۾ جيڪي قيدياڻين سان ٿئي ٿو ان کي جيڪڏهن ميڊيا جي اک سان ڏيکارجي ته هوند ڀنڀور کي باهه لڳي ويندي۔لاڙڪاڻي جي لوڪ کي ته اياز سومري جي ”خاص عادتن“ جي ڀلي ڀت ڄاڻ آهي پر اها آگاهي بنهه گهٽ هوندي ته لاڙڪاڻي جي هڪ شاهوڪار اين جي او وومين جيل ۾ ڪنهن جو سامان ڪٿي ۽ ڪيڏانهن منتقل ڪري ٿي نه رڳو اها شاهوڪار اين جي او پر لاڙڪاڻي جون ڪجهه بيگمات به ان بڇڙي ڪم ۾ ڀاڱيوار آهن۔هيءَ گذريل سال جي وارتا آهي جو لاڙڪاڻي جي عورتاڻي جيل مان تشدد سٽيل هڪ ناري کي اسپتال آندو ويو، جنهن جي جسم جي خاص انگن تي اذيت جوڳا اهڃاڻ هئا، اها ليڊي ڊاڪٽر جنهن جو نالو ”ر“ سان آهي ۽ هڪ ٻي شهري بيگم جيڪا شهر جي هر معاملي ۾ ٽنگ اڙائي ٿي جنهن جي سياسي رسائي پريس رليز کان شروع ۽ پڄاڻي به پريس رليز تائين ٿئي تي، ٻنهي جي ڳٺ جوڙ سان ان تشدد سٽيل قيدياڻي جو بيان توڙي رپورٽ بدلائي وئي جنهن کي بچايو ويو، اهو نه ڪي انڊر ورلڊ جو ڊان آهي نه ڪي گئگسٽر پر اهو ته صاحبان صاحب آهي،۔جيڪڏهن آئون نالو نه به کڻان گهڻا ماڻهو سمجهي ويندا، پر ان مام جي ڳنڍ مان هن طرح کوليان ٿو ته اهو صاحب وقت ڪنهن زماني ۾ زناني طبيعتن سبب عورتن جي ڪاڄن ۾ اڪثر ڏسبو هو، وٽس رڪشي ۾ چڙهي گهر پهچڻ جو ڀاڙو نه هوندو هو ته هو ٺمري هڻي ڊرائيور کي لاجواب ڪري ڇڏيندو هو، بي نظير جي قتل بعد ان شخص جي ڀاڳ جو ڪڻو نڪري پيو،جو هي سڃائي جي رڃ مان نڪري راڃ سنگهاسن جي رڻ ۾ پهتو جتي اڃا تائين هن کي اها ئي ”سڃائي واري سيٽ“ آهي۔ مون ان شخص تي لکيو آهي علامتي طريقي سان جيڪڏهن منهنجي ديس جي ميڊيا آزاد هجي ته آئون ان مڪار شخص جو نالو کڻي کيس لوڪ آڏو خوار خراب ڪري پوءِپاڻ کي تسلي ڏيان ته مون نيڪي جو ڪم ڪري ڇڏيو۔ هي هڪ جيل ناهي هن ئي شهر جي دارالامان ۾ جهاتي پايو، مون کي خبر آهي ته سکر ۽ لاڙڪاڻي جي دارالامان جي دنيا دوزخ کان گهٽ ناهي ايئن ئي وومين جيل لاڙڪاڻي جو جهان به جهنم جوڳو آهي جتي جنتون جلن ٿيون
افسوس ئي ڪري سگهجي ٿو۔۔۔۔۔۔۔۔۔ميڊيا به انهن جي آهي ڀلا اسان کي خبر آهي لاڙڪاڻي جي ميڊيا ڇو خاموش آهي؟
تصويرون ته لاڙڪاڻي جي ريلوي اسٽيشن جون اپلوڊ ڪرڻ ڪجه عجيب ٿو لڳي ؟؟ ڪٿي ايئن ته نه آهي جو ريلوي اسٽيشن جي به ڀڳڙن مُٺ حوالي پئي ٿئي ؟؟
قبلا ! افسوس ڪرڻ سان ڪجه به نه ورندو همٿ ڪرڻي پوندي اهڙن چورن سان مهاڏو اٽڪائڻو پوندو، اهڙن ڌاڙيلن سان، ڀاڪرين وڙهڻو پوندو آڏي ڍال به ناهي ڍارڻي، تڏهن پنهنجو آئندو جو نسل بچندو نه ته ڪُل پيران دا خير هوندو۔
نثار سائين ! اياز پاڻ سڄو گيهه ۾ دل سَٽ کاڌي ته لاڙڪاڻي جي جناح باغ کي ڏسان جت ٻالجتائپ کان جواني تائين کيڏندو رهيس، پيرن هيٺان زمين نڪري وئي جڏهن پاڪستان نيشنل سينٽر جي عمارت پَٽ ڏٺم، خبر ناهي ته ان تي ڪهڙيون ڳٍجهيون اچي ويٺيون آهن۔
ريلوي اسٽيشن به کپي ويندي ته ڪا ڳالهه بعيد ته ناهي ۔۔۔۔معصوم سنڌيءَ ريلوي اسٽيشن جون تصويرون ڏئي اڃان ڳالهه کي خوفائتو ڪري وڌو آهي ۔۔۔۔ ڇا ته ڏينهن گذرندا هيا گرمين ۾ ۔۔۔ اسٽيشن کان گذري لوڪو شيڊ ۾ وڃي پڙهائي ڪرڻ ۔۔۔ ۽ وري اسٽيشن تي اچي ٿڌو پاڻي پيئڻ ۽ ايندڙ ويندڙ مسافرن جون مشغوليون ۔۔۔ ڇا ياد ڪرايو اٿوَ ۔۔۔ الله پناه ۾ رکي سنڌ سموريءَ کي ۔۔۔ واڳونءَ جي وات ۾ آهيون ۔۔۔ ڏسجي ته ڪڏهن ٿا ڪي مورڙيا پهچن ۔۔۔؟؟؟؟
لاڙڪاڻي جي ميڊيا ڇو خاموش آهي؟مسيح مگسيهن معاملي تي لاڙڪاڻي جي ميڊيائي مدارين جي ڪهڙي ڳالهه ڪجي۔مون کان ڪير به ڳجهو ناهي۔نالا کڻان يا اشارن ۽ ڪناين ۾ سڻايان ٻڌايو ڀلا! اهي لاڙڪاڻي جا ئي ته ”ميڊيائي مداري“ آهن جن ۾ ۽ ”جرڳائي ڀوتارن“ ۾ هاڻي ڪو تفاوت ناهي رهيو۔ لاڙڪاڻي ۾ ”صحافت ڪارنهن جي ڪاروبار“ وانگر آهي۔ميونسپل ۾ صفائي ملازمت جيتوڻيڪ پاڪستان جي آئين موجب ان جا مجاز شيڊيول ڪاسٽ ۾ شامل اهي ماڻهو آهن جن کان مسلمان نفرت ۽ حقارت ڪن ٿا، جن کي چهڙو،ٻالو يا ڀنگي جي نالي سان ڀيٽ ڏيون ٿا، انهن جي ملازمت تي هن وقت لاڙڪاڻي جا هڪ نه پر اهڙا ويهارو صحافي صاحبان فائز آهن.”ڀنگين جي نوڪرين مان نوازيل“ لاڙڪاڻي جي انهن صحافين ڪڏهن به گٽر صاف ته ناهي ڪيو پر گٽر جهڙي سماج جون غلاظتون هنن ضرور ماحول ۾ نمودار ڪري لوڪ کي بيمار ڪيو آهي۔ شل نه ڪنهن جي نياڻي گهران نڪري هي صاحب ان کي ”ٻيو رنگ“ ڏيڻ ۾ ويرم ئي ناهن ڪندا۔لاڙڪاڻي ۾ اسٽريٽ ڪرائيم کان وٺي سيريس ڪرائيم تائين واقعن ۾ جيڪي وڻواند ملوث آهن، انهن جي پڪي ياري ڪنهن سان آهي!؟اها ته سڀني کي خبر آهي ته لاڙڪاڻي پريس ڪلب تي گهڻا سال ڪهڙي ”حاجي صاحب“جو قبضو هو، اهو ”حاجي صاحب“ ڪهڙن ڌاڙيلن جي ”نانڙي“ آهي.پري ڇو وڃون لاڙڪاڻي ۾ اهو صحافي به آهي جنهن ”مزاحمتي جنگ جي سرواڻ“ جي حرم پاڪ ۾ واڌاري طور ”راشدي خاندان“ جي هڪ سياسي ڪارڪن ڇوڪريءَکي زوري ”زينت“ بڻائڻ جو ”شرف“ حاصل ڪيو۔ اها سياسي ڪارڪن ڇوڪري هاڻي مسمات بڻجي زماني جي ذليل لمحن کي ياد ڪندي ضرور روئيندي هوندي۔لاڙڪاڻي جي ان صحافي کي ڪيئن وسارجي جيڪو اڄ ڪلهه پريس ڪلب جو ”خاص مجاور“ آهي، جنهن کي ”جسم کپائيندڙ مرڪز“ تان هر مهيني پنجاهه هزار رپيا ڀتو ملندو آهي۔ڀلا ان ميڊيائي مداري کي ڇو نه ياد ڪيون جيڪو جناح باغ ۾ احتجاج ڪندڙن کان پئسا وٺي نيوز فائيل ڪري پنهنجي اداري کي فيڪس ڪري ٿو۔جناح باغ ۾ جڙتو طريقي سان علامتي بک هڙتال تي ويٺل رتي ديري جي رٽائرڊ پوسٽ ماسٽر جي غير ضروري مطالبي کي احتجاج جو نالو ڏئي اخبارن ۾ خبرون موڪليندڙ ان ناٽڪي قسم جي صحافي کي جڏهن خبر پئي ته جڙتو احتجاج ڪندڙ رٽائرڊ پوسٽ ماسٽر رتي ديري شهر ۾ منشيات جو ڪاروبار ڪري ٿو ۽ هن جا سيلز مين رکيل آهن جيڪي ڀنگ،چرس،آفيم، هيروئن کان ويندي ٺري جون ٿيلهيون کڻي رتي ديري جي رستن تي هڪيا تڪيا بيٺل نظر ايندا آهن۔ته هن ان رٽائرڊ ملازم کان هر مهيني گهڻن پئسن جي ٻولاچاري ڪئي!لاڙڪاڻي جي پريس ڪلب هجي يا مهراڻ هوٽل جون ڪوٺيون، رائل سٽي هجي يا ٻيا هنڌ، اسان کي خبر آهي ته صحافي ڇا ٿا ڪن، جڏهن اهي اهڙي گند ۾ گتل هجن ته هنن مان اها توقع ڪيئن ٿي ڪجي ته هي لاڙڪاڻي جي واهر ڪندا۔
لاڙڪاڻي جي ميڊيا ڇو خاموش آهي؟مسيح مگسي 1909 اٽيچمينٽ ڏسو 1909 اٽيچمينٽ ڏسو هن معاملي تي لاڙڪاڻي جي ميڊيائي مدارين جي ڪهڙي ڳالهه ڪجي۔مون کان ڪير به ڳجهو ناهي۔نالا کڻان يا اشارن ۽ ڪناين ۾ سڻايان ٻڌايو ڀلا! اهي لاڙڪاڻي جا ئي ته ”ميڊيائي مداري“ آهن جن ۾ ۽ ”جرڳائي ڀوتارن“ ۾ هاڻي ڪو تفاوت ناهي رهيو۔ لاڙڪاڻي ۾ صحافت ”ڪارنهن جي ڪاروبار“ وانگر آهي۔ميونسپل ۾ صفائي ملازمت جيتوڻيڪ پاڪستان جي آئين موجب ان جا مجاز شيڊيول ڪاسٽ ۾ شامل اهي ماڻهو آهن جن کان مسلمان نفرت ۽ حقارت ڪن ٿا، جن کي چهڙو،ٻالو يا ڀنگي جي نالي سان ڀيٽ ڏيون ٿا، انهن جي ملازمت تي هن وقت لاڙڪاڻي جا هڪ نه پر اهڙا ويهارو صحافي صاحبان فائز آهن.”ڀنگين جي نوڪرين مان نوازيل“ لاڙڪاڻي جي انهن صحافين ڪڏهن به گٽر صاف ته ناهي ڪيو پر گٽر جهڙي سماج جون غلاظتون هنن ضرور ماحول ۾ نمودار ڪري لوڪ کي بيمار ڪيو آهي۔ شل نه ڪنهن جي نياڻي گهران نڪري هي صاحب ان کي ”ٻيو رنگ“ ڏيڻ ۾ ويرم ئي ناهن ڪندا۔لاڙڪاڻي ۾ اسٽريٽ ڪرائيم کان وٺي سيريس ڪرائيم تائين واقعن ۾ جيڪي وڻواند ملوث آهن، انهن جي پڪي ياري ڪنهن سان آهي!؟اها ته سڀني کي خبر آهي ته لاڙڪاڻي پريس ڪلب تي گهڻا سال ڪهڙي ”حاجي صاحب“جو قبضو هو، اهو ”حاجي صاحب“ ڪهڙن ڌاڙيلن جي ”نانڙي“ آهي.پري ڇو وڃون لاڙڪاڻي ۾ اهو صحافي به آهي جنهن ”مزاحمتي جنگ جي سرواڻ“ جي حرم پاڪ ۾ واڌاري طور ”راشدي خاندان“ جي هڪ سياسي ڪارڪن ڇوڪريءَکي زوري ”زينت“ بڻائڻ جو ”شرف“ حاصل ڪيو۔ اها سياسي ڪارڪن ڇوڪري هاڻي مسمات بڻجي زماني جي ذليل لمحن کي ياد ڪندي ضرور روئيندي هوندي۔لاڙڪاڻي جي ان صحافي کي ڪيئن وسارجي جيڪو اڄ ڪلهه پريس ڪلب جو ”خاص مجاور“ آهي، جنهن کي ”جسم کپائيندڙ مرڪز“ تان هر مهيني پنجاهه هزار رپيا ڀتو ملندو آهي۔ڀلا ان ميڊيائي مداري کي ڇو نه ياد ڪيون جيڪو جناح باغ ۾ احتجاج ڪندڙن کان پئسا وٺي نيوز فائيل ڪري پنهنجي اداري کي فيڪس ڪري ٿو۔جناح باغ ۾ جڙتو طريقي سان علامتي بک هڙتال تي ويٺل رتي ديري جي رٽائرڊ پوسٽ ماسٽر جي غير ضروري مطالبي کي احتجاج جو نالو ڏئي اخبارن ۾ خبرون موڪليندڙ ان ناٽڪي قسم جي صحافي کي جڏهن خبر پئي ته جڙتو احتجاج ڪندڙ رٽائرڊ پوسٽ ماسٽر رتي ديري شهر ۾ منشيات جو ڪاروبار ڪري ٿو ۽ هن جا سيلز مين رکيل آهن جيڪي ڀنگ،چرس،آفيم، هيروئن کان ويندي ٺري جون ٿيلهيون کڻي رتي ديري جي رستن تي هڪيا تڪيا بيٺل نظر ايندا آهن۔ته هن ان رٽائرڊ ملازم کان هر مهيني گهڻن پئسن جي ٻولاچاري ڪئي!لاڙڪاڻي جي پريس ڪلب هجي يا مهراڻ هوٽل جون ڪوٺيون، رائل سٽي هجي يا ٻيا هنڌ، اسان کي خبر آهي ته صحافي ڇا ٿا ڪن، جڏهن اهي اهڙي گند ۾ گتل هجن ته هنن مان اها توقع ڪيئن ٿي ڪجي ته هي لاڙڪاڻي جي واهر ڪندا۔
سڀ کان ڇرڪائيندڙ اها ڳالهه آهي ته اياز سومري وٽ 4 ڪروڙ رپيا آيا ڪٿان؟؟؟؟ جيڪڏهن ايڏو وڪيل به آهي ته ڇا واقعي ان وٽ ايتري رقم هڪ هنڌ پيل هوندي جيڪڏهن اها رقم ان وٽ آهي به ته اها ڪهڙي بينڪ ۾ رکيل آهي، ۽ جيڪڏهن آهي ته ان جو ٽيڪس جي مد ۾ سالانه گهڻا ڏيندو هوندو، يار اها ته وڏي دغا بازي آهي۔ يقينن اها سموري رقم هن پنهنجي وزارت واري دور ۾ ٻيائي منجهان حاصل ڪئي هوندي۔ ابول اهو سڀ ٻڌي سنڌ سونهاري کي بي يار و مددگار ڀاسي رهيو آهيان۔ اڙي ڪو آهي جو منهنجي سنڌڙي کي اهڙن بڇڙن وزيرن جي چنبي مان آجو ڪرائي۔
اها موڙي (رقم) اڃا ڪنهن ٻي موااڙ يعني هڻ کڻ ممڙي جي آهي، هي ته مهرو آهي باقي چار ڪروڙ هنن ماڻهن لا وڏا ناهن اهي پئسا تو ۽ مون جهڙن غريبن لا وڏا هوندا۔ مسٽر ٽين پرسنٽ جي سئي ڌاڳي ۾ جيڪي وزير مشير آهن اهي اڻڀي مان سڻڀا ٿي ويا آهن
صحافتي ڪرپشن ۽ زرد صحافت تي ڪو به نه ٿو ڳالهائي۔ اوهان سٺو ڪيو آهي جو هتي سڀ ڪجهه لکيو اٿو۔ جتي سنڌ ۾ اهڙا صحافي به آهن جن پنهنجي زندگي داء تي لڳائي آهي اتي ڪيترائي اهڙا صحافي پڻ آهن جن پنهنجو قلم وڪيو آهي۔
منهنجي وس ۾ هجي او مٺا سائين ته اهڙن بگهڙن کي مان ڳچي ۾ رسو ٻڌي لاڙڪاڻي جي گهٽي گهٽي ۾ گهليندو وتان۔ پر وس ڪون ٿو پڄي۔
