نثارابڙو
نائب منتظم
هونءَ ته دنيا ڀر جون قومون پنهنجي ديس ، ڌرتي ۽ انجي وسيلن تي ائين نظر رکنديون آهن جيئن ڪا ماءُ پنهنجي ابهم ٻار تي نظر رکندي هجي ... دنيا جون قومون پنهنجي ملڪي قانون، ملڪي ادارن ۽ قومي خوشحاليءَ لاءِ ڏينهن ۽ رات پاڻ پتوڙي رهيون آهن، ۽ پنهنجي قومي ٻڌي ۽ هڪجهڙائيءَ واري عمل سان زندگيءَ جي وهنوار کي خوشحال کان خوشحال ڪري رهيون آهن.
سعودي عرب هڪ اهڙو ملڪ آهي جنهن ۾ دنيا ڀر کان مسلمانن سميت ٻين مذهبن جا ماڻهون پڻ مختلف سببن ڪري اچن ٿا ... ڪي عمري ته وري ڪي حج ته ڪي وري ڪم جي سانگي اچن ٿا ... دنيا جا ڪيترائي ماڻهون عمري يا حج جي بهاني اچي سعودي عرب ۾ اچي رهنٿا ۽ ڪم ڪار ڪري ناڻو ڪمائي پنهنجن ملڪن ڏانهن موڪلن ٿا.
سعودي حڪومت وقت به وقت پنهنجي ملڪي قانون تي نظرثاني ڪري، اهڙن مسئلن سان منهن ڏيڻ جا جتن ڪندي رهي ٿي، ڀلا جنهن ملڪ ۾ جيترا اصل باشندا هجن ۽ ان ملڪ ۾ ان جيترائي ڌاريا هجن ته ان ملڪ ۾ اصل کي اصل رکڻ ۽ ڌاريي کي ڌاريو رکڻ ڪو سولو ڪم ته ناهي ... پر شابس آهي سعودي حڪومت کي جو هو ان عمل ۾ پنهنجن قانونن جي وسيلي ڌارين/اجنبين کي هميشه پنهنجي قانون جي دائري ۾ رکيو آهي.
ڪجهه سالن کان ”سعودائيزيشن“ مطلب، ادارن ۾ سعودي/ملڪي ڀرتي ڪيا وڃن جو هڪ فڪر شروع ٿيو، جنهن سان ڏسندي ئي ڏسندي ايترا ته قانون لاڳو ڪيا ويا جو هن وقت لکن جي تعداد ۾ اجنبين جي جاءِ تي سعودي نوڪرين ۾ اچي ويا آهن ۽ ڌارين/اجنبين کي اهڙن ته قانون ۾ ٻڌي ڇڏيو اٿن جو مجال هو ان کان ڪنڌ ڪڍائي سگهن. بلڪ لکين اجنبي پنهنجن ملڪن ڏانهن روانا ڪيا اٿن.
هر اداري تي اهڙا قانون لاڳو ڪيا اٿن جو هنن کي ڪيئن به ڪري سعودي ڀرتي ڪرڻا آهن، ڪنهن اداري ۾ 100 ، ڪنهن ۾ 90 ڪنهن ۾ 80 فيصد سعودي ڀرتي ڪرڻا آهن، ٻي صورت ۾ انهن ادارن جا ڪم بند ٿي وڃن ٿا يا وري انهن ادارن تي ڳاٽي ٽوڙ جرمانه لڳايا وڃن ٿا ڪن کي ته مورڳو بند ڪيو وڃي ٿو ... اهڙي طرح سان هر ادارو سعودي شهرين کي ڀرتي ڪرڻ جو پابند آهي ...
اڄوڪي اخبار مطابق تازو شروع ڪيل نتقاط پروگرام ذريعي 6 لکن کان به وڌيڪ سعودي نوڪرين تي لڳايا ويا آهن ... ۽ لکن جي تعداد ۾ اجنبين کي يا ملڪ موڪليو اٿن يا قانون ۾ ٻڌي ڇڏيو اٿن ۽ انهن مٿان اهڙيون ته ڳريون شرطون جو اجنبي يا ڀچي وڃي يا وري قانون پورا ڪري.
انکي چوندا آهن حب الوطني ...
حيف تنين کي هوءِ وطن جن وساريو
سعودي عرب هڪ اهڙو ملڪ آهي جنهن ۾ دنيا ڀر کان مسلمانن سميت ٻين مذهبن جا ماڻهون پڻ مختلف سببن ڪري اچن ٿا ... ڪي عمري ته وري ڪي حج ته ڪي وري ڪم جي سانگي اچن ٿا ... دنيا جا ڪيترائي ماڻهون عمري يا حج جي بهاني اچي سعودي عرب ۾ اچي رهنٿا ۽ ڪم ڪار ڪري ناڻو ڪمائي پنهنجن ملڪن ڏانهن موڪلن ٿا.
سعودي حڪومت وقت به وقت پنهنجي ملڪي قانون تي نظرثاني ڪري، اهڙن مسئلن سان منهن ڏيڻ جا جتن ڪندي رهي ٿي، ڀلا جنهن ملڪ ۾ جيترا اصل باشندا هجن ۽ ان ملڪ ۾ ان جيترائي ڌاريا هجن ته ان ملڪ ۾ اصل کي اصل رکڻ ۽ ڌاريي کي ڌاريو رکڻ ڪو سولو ڪم ته ناهي ... پر شابس آهي سعودي حڪومت کي جو هو ان عمل ۾ پنهنجن قانونن جي وسيلي ڌارين/اجنبين کي هميشه پنهنجي قانون جي دائري ۾ رکيو آهي.
ڪجهه سالن کان ”سعودائيزيشن“ مطلب، ادارن ۾ سعودي/ملڪي ڀرتي ڪيا وڃن جو هڪ فڪر شروع ٿيو، جنهن سان ڏسندي ئي ڏسندي ايترا ته قانون لاڳو ڪيا ويا جو هن وقت لکن جي تعداد ۾ اجنبين جي جاءِ تي سعودي نوڪرين ۾ اچي ويا آهن ۽ ڌارين/اجنبين کي اهڙن ته قانون ۾ ٻڌي ڇڏيو اٿن جو مجال هو ان کان ڪنڌ ڪڍائي سگهن. بلڪ لکين اجنبي پنهنجن ملڪن ڏانهن روانا ڪيا اٿن.
هر اداري تي اهڙا قانون لاڳو ڪيا اٿن جو هنن کي ڪيئن به ڪري سعودي ڀرتي ڪرڻا آهن، ڪنهن اداري ۾ 100 ، ڪنهن ۾ 90 ڪنهن ۾ 80 فيصد سعودي ڀرتي ڪرڻا آهن، ٻي صورت ۾ انهن ادارن جا ڪم بند ٿي وڃن ٿا يا وري انهن ادارن تي ڳاٽي ٽوڙ جرمانه لڳايا وڃن ٿا ڪن کي ته مورڳو بند ڪيو وڃي ٿو ... اهڙي طرح سان هر ادارو سعودي شهرين کي ڀرتي ڪرڻ جو پابند آهي ...
اڄوڪي اخبار مطابق تازو شروع ڪيل نتقاط پروگرام ذريعي 6 لکن کان به وڌيڪ سعودي نوڪرين تي لڳايا ويا آهن ... ۽ لکن جي تعداد ۾ اجنبين کي يا ملڪ موڪليو اٿن يا قانون ۾ ٻڌي ڇڏيو اٿن ۽ انهن مٿان اهڙيون ته ڳريون شرطون جو اجنبي يا ڀچي وڃي يا وري قانون پورا ڪري.
انکي چوندا آهن حب الوطني ...
حيف تنين کي هوءِ وطن جن وساريو
