ڪوڙڪي (سيريل اسڪرين پلي جي ڪهاڻي) تحرير مُڪالما ۽ منظرڪشي : عبدالرزاق ميمڻ ايل پي آر کان پهرئين اڪثر جڏنهن مان ڊيوٽي تي جناح انٽرنيشنل ايئرپورٽ ويندو هوس ته شارع فيصل تي کُليل ڊيوٽي فري شاپ ۾ آئون پنهنجي هڪ پُراڻي دوست سان عليڪ سليڪ ڪرڻ لا جهاتي ضرور پائيندو هوس. اجمل بٽ مُهنجو انتهائي بي تڪلف دوست رهيو هو ۽ هُو اُنهن ڏينهن ۾ هو ڊيوٽي فري شاپ ۾ بطور سُپروائيزر ڪم ڪندو هو. ميل ميلاپ جي ان بهاني سان اگر شاپ ۾ رکيل من پسند ڪو خوبصورت آئيٽم ڏسڻ ۾ ايندي هُو ته اجمل جي مهرباني سان اُهو مونکي انتهائي ڊسڪائونٽ ۾ ملي ويندو هو. اوپن مارڪيٽ ۾ اول ته اهڙو مُنفردآئٽم ملندو ڪونه هو پر جي ملي به ويندو هو ته دُڪاندار گراهڪ جي مجبوري جو فائدو وٺي پنهنجي مرضي جي قيمت وصول ڪندو آهي. اُن ڏينه به جڏنهن مان شاپ ۾ داخل ٿيس مُهنجي پهرئين نظر اجمل تي پئي هُئي جيڪو پنهنجي اسٽاف جي هڪ فرد کي ڪُجهه سمجهائڻ جي ڪوشش ڪري رهيو هو پر مون تي نگاه پوندي ئي کيس ڇڏي مون طرف مُڙي آيو. اچ ميمڻ! يار، هن وقت وقت جي مان الله کان ٻيو ڪُجهه به گهُران ها ته اُهو به ضرور مونکي ملي وڃي ها. انهن ئي لفظن جي ادائگي سان هُن گهڻي گرمجوشي ڏيکاري مون سان هينڊ شيڪ ڪيو ۽ مون به جوابن اُنهي انداز ۾ بي تڪلفي جو مُظاهرو ڪري هُن جي هٿ کي زور سان شيڪ ڪندي چيو : يار بٽ! الله کان گهُرڻ جو تُهنجو انداز به عجيب و غريب آهي. ڇا مطلب! هُن حيرت سان ونکي نهاري وراڻيو. مون به مذاق کي سنجيدگي جي پوشاڪ پارائي چيس : يار بٽ! مون توکي هڪ ملازم کي داٻ دڙڪا ڏيندي ڏٺو آهي ۽ تون چئين ٿو ته الله کان ڪا خاي شي پئي گهُريم! اهو وري ڪهڙي ڳالهه ٿي؟ هڪ لمحون وقفو رکي آئون وري شروع ٿي ويس : ۽ اهو به ٻُڌا ته انهن لمحن ۾ تو الله کان ڇا پئي گهُريو؟ هو مونکي پنهنجي مخصوص جڳهه ڏانهن وٺي ويو جتي سندس ڪُرسي ۽ ميز لڳل هُئي. هو پنهنجي سيٽ تي ويٺو ۽ مونکي پاڻ سامهون رکيل ڪُرسي تي ويهڻ جو اشارو ڪيائين ۽ پو ڳالهائڻ شروع ڪيائين : يار ميمڻ ڀائي، مونکي توسان هڪ ضروري ڳالهه ڪرڻي آهي. پر پهرئين اهو ٻُڌا ته ٿڌو گهُرايان يا گرم؟ انهن ڏهاڙن ۾ جنوري پنهنجي آخري ڏهاڙن ۾ پُهچي چُڪي هُئي، مو چيومانس : موسم ٿڌي آهي اُن ڪري گرم هلندو. هُن هڪ مُلازم کي هڪ بهترينکيرپتي چانهن ٺاهڻ جو چيو ۽ پو مون ڏانهن مُتوجه ٿي ويو. هن جي ڳالهائڻ کان پهرئي مون چيوماس : يار بٽ! تو مُهنجي سوال جو جواب ڪونه ڏنو؟ هو نٽائيندي چوڻ لڳو ته ميمڻ ڀائي مان اڪثر ويساري ويهندو آهيان ته تون مُهنجوبي تڪلف دوست هُئڻ جي علاوه هڪ ڪامياب وڪيل به آهين. ۽ جيستائين آئون توکي سوال جو جواب نه ڏيندُس تون سنجيدگي سان مُهنجي ڳالهه کي نه ٻُڌندي. سمجهدار لا اشاروئي ڪافي آهي. مون چپن ۾ مسڪرائيندي کيس چيو : ۽ بٽ! تون ته ماشا الله ايڏو ته سمجهدار آهين جو توکي ڪنهن اشاري جي به ضرورت ڪانهين. هُن هڪ گهرو ساهه کنيو ۽ پوڻ لڳو : شيراز کي ڪُجهه ڏينهن ٿيا آهن جو شاپ ۾ رکيو اٿم. خبر ناهي ته قُدرت هن جي کوپڙي ۾ ڪهڙو دماغ ڀريو آهي. هُن جو اشارو غالبن اُن ملازم طرف هو جنهن کي هُو مُهنجي اچڻ وقت داٻ دڙڪا ۽ سمجهاڻيون ڏئي رهيو هو. ڪلام جي سلسلي کي جاري رکندي هو چوڻ لڳو: مان اُن وقت ئي توکي گهڻي شدت سان ياد ڪري رهيو هوس... ته تون به اچي وئين. ان ڪري ئي مون چيو پئي ته .. جي اھ الله کان ڪُجهه ٻيو به گهُري وٺان ها ته.... يار بٽ! مون تي اڃا ايڏو خراب وقت ڪونه آيو آهي . مون هُن جي ڳالهه مُڪمل ٿيڻ کان پهرئين چئي ڏنو... آخر تو مونکي ڇا سمجهيو آهي... مان وڪيل آهيان ڪو آلتو فالتو ماڻهون نه. مون اهي لفظ اهڙي ته سنجيدگي سان چيا هُئا جو وائڙو ٿي مونکي نهارڻ لڳو.. هڪ لمحي گُذرڻ کان پو هُن حيراني سان سوال ڪري ڏنو ته... رار ميمڻ ڀائي ...مون توکي اهڙي ڪهڙي ڪُهاڙي هڻي ڪڍي جنهن تي تون ايترو خفا پيو ٿين! تو ڳالهه ئي اهڙي ڪئي آهي بٽ! مون پنهنجي سنجيدگي کي برقرار رکندي چيو :.. تو پنهنجي شاپ جي هڪ معمولي ملازم کي داٻ دڙڪا ڏيندي مونکي ياد ڪيو! ڇا تُهنجي نظر ۾ مُهنجي هاڻ اها اوقات رهي آهي ته آئون ڊيوٽي فري شاپ ۾ اهڙي معمولي نوڪري ڪندُس؟ مُهنجي ڊرامي جي تهه ۾ ڦوهچي پو هُن جي چپن تي به مُسڪراهٽ اُڀري آئي... بس ميمڻ ڀائي بس! ڪُجهه اداڪاري هاڻ عدالت لاِ به بچائي رک.. هڪ لمحون رکي هو پو شروع ٿي ويو.. مون توکي جنهن خاص مقصد سان ياد ڪيو هو هاڻ اُهو به ٻُڌي وٺ. مان مُتوج ٿي ويس ته بٽ چوڻ لڳو..تو مونکي جنهن مُلازم کي دڙڪا ڏيندي ڏٺو آهي.. اُن کان پهرئين ان جڳهه تي رياست علي ڪم ڪندو هو. هو نهايت ئي محنتي، تجربيڪار ۽ ايماندار شخص هو پر هڪ بيوقوفي ۽ غلطي سندس زندگي جي ڪايا ئي پلٽي ڇڏي جو هو هڪ وڏي مُصيبت ۾ گرفتار ٿي ويو. ۽ اُن کي ئي ان عذاب مان آجو ڪرائڻ لا هڪ قابل وڪيل جي ضرورت آهي، ان حوالي سان آئون توکي شدت سان ياد ڪري رهيو هوس ته تون به اچي وئين. اوهه! ته اها ڳالهه آهي.. مون به گهرو ساهه کڻندي چيو ۽ پُڇيس ته .. رياست علي ڪهڙي قسم جي مُصيبت ۾ فسي ويو آهي؟ هُن تي هڪ شخص کي قتل ڪرڻ جو الزام آهي... اجمل بٽ ٻُڌايو...پر مونگي 100 سيڪڙو يقين آهي ته هُن اهو قتل وتل ڪونه ڪيو هوندو. اجمل بٽ مونسا ڪوڙ هرگز نٿي ڳالهائي سگهي ! پر هُن ملزم رياست جي بي گُناهه هُئڻ جي باري ۾ پنهنجي جن احساسن ۽ جذباتن جو اظهار ڪيو هو... آئون اُن تي اکيون ٻُوٽي ايمان نٿي آڻي سگهيس.. تنهنڪري مون.. پنهنجي تسلي خاطر هن کان پُچي ورتو. واقعي جو تفصيل ڇا آهي؟ هُن ٻُڌايو..... (هلندڙ)
رياست علي آسان شرطن تي قرض ڏيڻ واري هڪ ڪمپني جي چڪر ۾ ڦاسي ويو هو. هن قسم جو ڪاروبار ڪرڻ واريون شايد ئي ڪي گهٽ ڪمپنيون هُونديون جن تي يقين ڪري سگهجي ٿو ۽ انهن جي هڪ ساک هوندي آهي، ماڻهون سالن جا سال ايمانداري جي بُنياد تي ڪاروبار هلائيندا آهن پر اڪثر ڪمپنيون دوکي ۽ فراڊ سان غريب ۽ معصوم ۽ سادن ماڻهن کينبيوقوف ٺاهي نه صرف پئسا ڪمائڻ جي ڪوشش ڪنديون پر انهن بيوس ماڻهن کي به ڪنهن اوندهين کوهه ۾ اُڇلي پنهنجو مطلب ڪڍنديون آهن . اهڙي طرح رياست علي به هڪ فراڊ ڪمپني (ايزي لائيف ٽريڊرز) جي ڄار ۾ ڦاسي پيو.
توهانجي پڙهڻ لاءِ 32 سينُن تي مُشتمل اسڪرپٽ جو (پارٽ ون) انٽرويل کان پهرئين جو حصو سلائيڊشيئر ڊاٽ نيٽ سليش سنڌي ميڊيا تي (پي ڊي ايف ورجن) ۾ جلدي ڊائون لوڊ ڪيو پيو وڃي. هن سيريل يا ٽيلي فلم کي ڪرنٽ افيئرس (يعني) اڄ جي سماج ۾ وچندڙ عام ماڻهن کي جنهن ڪوڙڪيءَ ۾ بند ڪيو پيو وڃي اُن جي نشاندهي پئي ڪجي جيئن غريب عوام هوش ۾ اچي ۽ انهن بيوقوف بنائڻ وارن اشتهارن کان پاڻ بچائي ۽ پنهنجي جمع پونجي ضايع نه ڪري ڇڏي. ياد رهي ته اسان پنهنجو هر ڊراما اسڪرپٽ اوپن ڪندا آهيون ڇو جو اسان جو مقصد سماج سُڌار آهي نه ڪه پيشو! اهڙيون کوڙ چُڀندڙ تحريرون اوهان کي مٿئين سلائيڊ شيئر ويب سائيٽ تي پڙهڻ لاءِ ملنديون ۽ سڀني اسڪرپٽس کي ڪاپي رائيٽ ايڪٽ تحت محفوظ ڪيل آهي جنهن کي ليکڪ جي ايڊوانس پرميشن کان سواءِ ڪنهن به ڪاروباري مقصد لاِ استعمال نٿو ڪري سگهجي ٻي صورت ۾ شايع يا نشر ڪندڙ قانوني گرفت ۾ هوندو. بس پڙهو ۽ مزو وٺو!
چوندا آهن ته سڀ کان پائدار دوستي موالين ۽ نشاين جي ٿيندي آهي جيڪي صرف هڪ ٻئي کي ئي پروموشن ڪندا آهن ۽ انهن ۾ ڪو اسٽيٽس جو فرق نه هوندو آهي. ڪو ڀنگي هُجي يا ڪنهن اداري جو سرويچ يا وڏو گڏ کائيندا پيئندا، گهمندا ڦرندا آهن ۽ ميرٽ جي لتاڙ به. ته جي سنڌيت جا حُبدار ۽ حقيقي دعويدار آهيو ۽ نه ڪه نشائي ڏاهن، اديبن شاعرن وڏيراشاهيءَ جا پاٿاريدار يا ايجنٽ ته : اچو ته هاڻ سنڌ جي رهيل کهيل ميرٽ بچايون. سنڌيءَ جي غلام بڻجڻ جي حقيقت سمجهون! ملي جُلي اُنهن کي سمجهايون جيڪي سنڌ جي ناسورن جهڙوڪ ڌاڙيل ڪلچر، پيري مُريدي ،وڏيرا شاهي ۽ ڪمداري ڪلچر، ڀنگ ۽ سُلفي ، ٺرو واپرائڻ جي آڙ ۾ ڪلچر نما ڊرامن ۽ اسڪرپٽ ، ڊائريڪشن ۽ اهڙا ڪردار ڪري فخر ڪندڙ ايڪٽرن طرفان پروموشن ڪن ٿا. سخت احتجاج ڪري کين ننديون ۽ بائڪاٽ ڪريون اهڙن نشائي ليکڪن، شاعرن ، ڏاهن، سماج سُڌار جي آر ۾ جيڪي اڄ سنڌ سوسائٽيءَ ۾ انهن ناسور طبقن جي واکاڻ ۽ پروموشن ڪري سنڌي جي مُفلس ، معصوم غريب عوام ۽ قوم کي جاهل، بي علمو ڪري انڌيرن ۾ وڪوڙي ويٺا آهن ته جيئن اهي غريب سنڌي خوف کان يا نشي جي لت ڪري غلام ٿي انهن لاءِ جُرم ڪن کين لبيڪ چون ۽ انهن جنهن تعليم جو خانو خراب ڪرڻ سان صرف پرچي ، سفارشي ڪلچر، ڏنو آهي پنهنجي ميرٽ قوم کي پوئتي ڪرائي ۽ ڪوڙيون ڊگريون ۽ ڪاپي ڪلچر سان به وڏيرن جي غلاميءَ جو سبق ڏين ٿا ۽ ياد رهي سنڌ جو اهو ازلي دُشمن ۽ ناسور پوءِ ڍايو وڏيرو، سنڌ جو ڪاڀو خان ڪڏنهن پاڻ به ڌاڙيل هو ۽ غريبن جي لُٽ مار ڪري، يتيم بيواهن جون زمينون ڦٻائي اڄ سنڌ تي مُڪمل قابض ۽ حاڪم ٿي چُڪو آهي ۽ اسڪول کولي علم ڏيڻ بجاِءِ اوتارا کولي اڄ جي سنڌي جنريشن کي پهرئين مُفت نشا ڏئي نشائي ڪرائي ڪرپشن، چوري ، بي همتي ۽ ٻين انيڪ سماجي بيمارين ۾ غرق ڪيو ويٺو آهي. اهوئي سبب آهي جو نظر ڊوڙايو ته اڄ جو اهو نشائي اديب، شاعر، سماج سُڌار، ڏاهو يا ڪنهن چينل جو پروگرام مئنيجر پنهنجون شامون انهن نشن پتاين سان گُذاي ٿو ۽ نشي جا عادي ڪيل غريب ۽ اٻوجه سنڌي انهن اڳيان آرام سان نشن جي لت ڪري پنهنجي عزتن جو سودو ڪرڻ لڳا آهن. اچو ته اهڙن ڪردارن جي پروموشن ڪرڻ وارن جو بائڪاٽ ڪريون ۽ سنڌي قوم کي اهڙن نشائي وڏيرن ، جاگيردارن ۽ ڪانڀو خانن ۽ اُنهن جي ڇاڙتن کان نجات ڏيارڻ لاءِ اڳتي وڌي اچون. اچو ته ملي گڏجي جديد سائنسي ۽ نفسياتي طريقن سان سنڌي قوم جي برين واشنگ ڪري ڌاڙيلگيري، ڪمداري ، چرسي، آفيمي ، اوتاري ۽ وڏيرڪي سازشن ، گرفت ، ڪوڙڪي اثرات کان غريب سنڌين جي جان آجي ڪرايون. اهو ممڪن آهي بهترين تعليم ۽ سفارش ۽ ڪاپي ڪلچر جي مُخالفت سان ۽ روزمره جي اشوز کي ئي )ڪوڙڪي( ٽائيپ سماجي اشوز کي ڊراماٽيز ڪري پيش ڪرڻ سان ٿيندو. ته احتجاج ڪريو، احتصاب ڪريو اهڙن نشائي ايجنٽي ليکڪن، پرگرام مئنيجرن، ڊائريڪٽرن ۽ آرٽسٽس جو جيڪي اهڙا ئي ڊرامان ۽ سوپ ڪري محسوس ٿا ڪن جنهن ۾ سماج جي ناسور ڌاڙيلن، مُنشين، ڪمدارن ۽ مٺُجرمن کي هيرو ڪري پيش ڪيو ٿو وڃي. ياد رکو ڌاڙيلگيري ، رئيسگيريءَ کان علاوه به سنڌي ادب ۽ ڊراما اسڪرپٽ لکڻ جا گهڻا موضوع آهن. ته ساٿ ڏيو لبيڪ چئي ۽ سنڌي بچايو ! نشائي ڀڄائي! سنڌ ۽ سنڌيت بچايو نشائين کان نفرت جو اظهار ڪري ۽ سوشل بائڪاٽ ڪري.
ڪوڙڪيءَ جو مُڪمل اسڪرپٽ پڙهو احساس اٿم ته تمام گهڻو مُشڪل اهي ان ڪري جو اڄ جو هي سنڌي معاشرو هن وقت هڪ ڪوڙڪيءَ (موالي گيري) ۾ جڪڙيل اهي جنهن ۾ گهڻي ڀاڱي ڏاها، علم وارا، سماج پرچار اسانجا هيرا، اديب، ليکڪ، پروگرام مئنيجر، ڊائريڪٽر، پروڊيوسر، مالڪ ، اسٽيج ، غرض ته اڪثريت موالي گيريءَ جي ڪري هڪ ائٽمي ماليڪيول وانگر جُڙيل آهن ۽ ٽوڙڻ آسان ناهي ڇو جو هو هڪ ٻئي کي فيسيليٽ به ڪن پيا ۽ ٻانهه يلي به آهن پر تنهن هوندي به قدم کنيم. اهو سمجهي به موالي اسٽيٽس جو خيال ڪونه ڪندو آهي ۽ انهن جي دوستي پائدار آهي ۽ سڀ گڏي هڪ ڍونڍ تي ويهندا آهن ۽ مزا وٺندا آهن. ڌاڙيلگيري، ڀوتارگيري، ڪمدارگيري ۽ مذاح لاءِ مواليگيري هيل تائين سنڌ ۾ اڪثر سنڌي ليکڪن، اسڪرپٽ رائيٽرس ۽ ڊراما ڊائريڪٽرس، ايڪٽرس جا پسنديده اشو رهيا اچن، حالانڪه کوڙ ٻيا سماجي سبجيڪٽ به آهن جن کي ڊراماٽائيز ڪري سنڌي قوم ۾ آگاهي پئدا ڪري باشعور ڪري سگهجي ٿي ۽ انهن ئي مٿي ذڪر ڪيل بد عنصر سبجيڪٽن تي اسڪرپٽ لکي، سيريل ۽ سوپ ڊراما ٽيلي فلمون ٺاهي اُهي ناليوارا به ٿي ويا اهڙيءَ ريت، جيئن بدبو جلد ڦهلجندي آهي بمقابله خوشبوءِ جي ته معاشري جا هي بد عنصر به ڦهلجي سنڌي قوم کي غلاميءَ ۾ وڌيڪ وجهي رهيا آهن جنهن ۾ بجاءِ جو انهن ڪردارن جي ڪردار ڪشي ڪري قوم ۾ انهن لاءِ نفرت جو مادو جڳائجي اڄ جي جنريشن جي دلين ۾ انهن کي هيرو ڪري پيش پيو ڪيو وڃي ۽ جنريشن اهڙا گيٽ اپ ۽ روپ ڌاري فخر سان مُٺ مُٺ تي سگريٽ جا ڪش هڻندي معاشري ۾ هلي پئي، ۽ علم انهن کان ڏهايون پوتي موٽي ويو آهي . انهن بدعنصرن کي هيرو ڪيري پيش ڪيو ٿو وڃي ۽ انهيءَ پروموشن جي ڪري هي چارئي عنصر اڄ سنڌ جي ماڻهن جي شناخت بڻجي ويا آهن ۽ پوري سنڌي قوم کي انهن نظرن سان ڏٺو پيو وڃي ۽ اسان ميان مٺو پاڻ دهل تي ڏونڪو هڻي، بيخبر پاڻ پڏائي رهيا آهيون. سنڌ سماج ۾ ٻيا اشو به آهن جنهن تي هن وقت جي قلم نٿو کنيو وڃي ته سنڌي قوم جو مستقبل اڃا انڌيرن ۾ ڦهلجي ويندو. مون هڪ وڌندڙ سماجي بُرائيءَ تي قدم کڻي اسڪرپٽ (ڪوڙڪي) لکيو آهي ۽ سماج کي با شعور ڪرڻ جي ڪوشش ڪري علم (عدالت) جي هڪ ٽول سان معاشري ۾ شعور ڦوڪڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. فراڊ بلڊر مافيا جيان ، فراڊ قرض ڏيڻ مافيا به وُجود ۾ اچي چُڪي آهي جنهن ۾ معصوم انسان پنهنجي رهيل سهيل پونجي به وڃائي رهيا آهن ۽ ان جو تدارڪ ڇا آهي ان تي سبجيڪٽ (ڪرنٽ افيئرس) ڪوڙڪي جتي قلم کڻي ٻين رائيٽرس کي به مُتوجه ڪرڻ جي ڪوشش ڪيان ٿو ان اپيل سان ته خدارا گهڻو ٿيو هاڻ وڏيرگيري، ڌاڙيلگيري، ڪمدارگيري ۽ مذاح لاِ موالي گيري جي پروموشن نه ڪريو ۽ پنهنجو سماج بچايو. آئون ڪيستائين ڪامياب ويو آهيان اهو ته توهان هي اسڪرپٽ پڙهي ٻُڌائي سگهندا. http://www.slideshare.net/SindhiMedia/full-script-sindhi-tv-serial-korki
