PHP سنڌي ۾ سکو

هن حصي ۾ آئون توهان کي PHP جي باري ۾ ڪجهه سيکارڻ جي ڪوشش ڪندس.

 

PHP جي هن ڪورس ۾ آئون توهان کي خوش آمديد چوان ٿو ۽ اميد ٿو رکان ته هي ڪورس توهان لا تمام گهڻو فائيديمند ثابت ٿيندو. هن وقت PHP جي وڌندڙ استعمال ۽ هڪ سرور سائيڊ لينگويج هئڻ جي ڪري هن اسان کي مجبور ڪري ڇڏيو آهي ته هڪ ويب ڊويلپر جي حيثيت سان اسان هن لينگويج ڏانهن وڌون ۽ هن کي سکون، ان سلسلي ۾ هي منهنجي ننڍڙي ڪوشش آهي، جيڪا نهايت عاجزي سان توهان دوستن جي سامهون رکان ٿو.

 

PHP ڪورس ڪهڙن ماڻهن جي لا ڪارائتو آهي؟
هي ڪورس انهن جي لا ڪارائتو آهي جيڪي پهريان کان
Html, CSS, JavaScript, Jquery وغيره سکيل آهن ۽ هاڻي ڊائنامڪ لينگويج سکڻ چاهين ٿا.
PHP سکڻ کان پهرين توهان کي Html جو اچڻ تمام ضروري آهي، ان کان سوا پي ايڇ پي سکڻ ناممڪن آهي.

 

PHP ڇا آهي؟ سبق نمبر 1

PHP هڪ ويب ڊويلپمينٽ لينگويج آهي، جنهن جو فل فارم آهي، (PHP: Hypertext Preprocessor) هن جو اصلي نالو

(Personal Home Page) جيڪو اڄ تائين سڀ سمجهندا آيا آهن ته PHPان مان نڪتو آهي پر هن جي وڌندڙ استعمال سان هن جو نالو تبديل ٿيو ۽ ڪميونٽي ووٽ جي ذريعي هن جو نالو تبديل ڪيو ويو.

PHP هڪ سرورسائيڊ پروگرامنگ لينگويج آهي، جيڪا HTML ۾ ايمبيڊ ٿي سگهي ٿي، جيئن ASP آهي پر هيءَ HTML وانگر نه آهي جيڪڏهن توهان HTML ۾ ڪم ڪيو آهي ته توهان کي معلوم هوندو ته HTML هڪ پروگرامنگ لينگويج نه بلڪ هڪ رينڊرنگ لينگويج آهي جيڪا ويب پيجز ۾ اميجز، لنڪس، ٽيڪسٽ، ٽيبلز وغيرهه داخل ڪرڻ سان گڏوگڏ پيج کي پورو فارميٽ ڪرڻ لاءِ تمام زبردست آهي پر HTML ۾ اهڙي ڪابه ڪمانڊ نه آهي جيڪا ٻن نمبرن کي جوڙ ڪري سگهي يا DATABASE ڪنيڪشن ٺاهي سگهي.

1994 ۾ تيار ڪئي وئي جيڪا Apache HTTP سرور جو Official Module آهي، جيڪو هن وقت مارڪيٽ لينڊنگ فري سرور آهي ۽ (Netcraft Web Server Survey) مطابق 67 سيڪڙو World Wide Web تي هلي رهي آهي.

PHP ڊائنامڪ ويب سائٽس ٺاهڻ لاءِ استعمال ٿيندي آهي. ڊائنامڪ ۽ اسٽيٽڪ ويب سائيٽ ۾ فرق اهو آهي ته ڊائنامڪ ويب سائٽس جو اسٽرڪچر ۽ مواد تبديل ٿيندو رهندو آهي، جيئن هي اسان جي سنڌ سلامت ويب سائيٽ آهي ان جو مواد هر وقت تبديل يا وڌائي سگهجي ٿو ۽ ڪافي استعمال ڪندڙپنهنجي مواد ۾ تبديلي آڻي سگهن ٿا، يا فيس بڪ وانگر ڪا سائيٽ هجي ۽ اسٽيٽڪ ويب سائيٽ ايئن آهي جو صرف ان جو ٺاهيندڙ ان ۾ ڪا تبديلي ڪري وري سڄي ويب وري اپلوڊ ڪري.

 

PHP ڇا آهي؟ سبق نمبر 2

PHP جي ذريعي توهان وڏي ۾ وڏو ڊيٽابيس ڪنٽرول ڪري سگهو ٿا، هي تقريبا سڀني ڊيٽابيسز کي سپورٽ ڪري ٿي، مثال؛ MySql, MSsql, PostgreSQL, SQLite, Access, Oracle وغيرهه وغيرهه.

PHP ۾ توهان فورمس، اي ڪامرس سائٽس، فوٽوگيلريز، سائيٽ لي آئوٽس، ملٽي ميڊيا ويب سائيٽس، News, Content Management Systems, File Management Systems وغيره تمام گهٽ وقت ۾ تيارڪري سگهو ٿا.

هي ونڊوز ۽ لينڪس سان گڏوگڏ ڪافي پليٽ فارمس تي سپورٽڊ آهي ۽ هڪ اندازي جي مطابق هن وقت تقريبا 15 ملين ويب سرورس تي PHP جي سپورٽ آهي. PHP جو ڪوڊ عام HTML وانگر سرور ڪلائنٽ کي سينڊ نه ڪندو آهي پر پهرين سرور PHP جي ڪوڊ کي PARSED ڪندو آهي ۽ پوءِ HTML جي شڪل ۾ ڪلائينٽ کي سينڊ ڪندو آهي، يعني ڪنهن پيج جي سورس ۾ PHP جو ڪوڊ نه ڏسي سگهندوء.

 

ادا پهرين ايڇ ٽي ايم ايل سکو پو ڪم ٿي ويندو.

 

ادا ٿوري ايڇ ٽي ايم ايل تي به روشني وجهو ته اسان به ڪجهه سکهي سگهون.

 

PHP سبق 3

PHP جو پهريون ورجن (Rasmus Lerdorf) هڪ سافٽ ويئر انجينيئر پنهنجي ذاتي استعمال لاءِ 1994 ۾ ٺاهيوهو جيڪو (CGI Wrapper) Micros جو هڪ سيٽ هو، جنهن سان هو اهو معلوم ڪندو هي ته سندس ويب سائيٽ کي ڪنهن وزٽ ڪيو آهي. ٻئي سال هڪ ٻيو پيڪيج متعارف ڪرايوجنهن کي هن Personal Home Page Tools جو نالو ڏنو، ان کان پوءِ ان ۾ اضافو ڪيو ويو ۽ هڪ ٻيو پيڪيج (Form Interpreter) آندو ويو جنهن کي PHP/FI جو نالو ڏنو ويو، جيڪو استعمال ڪندڙن کي تمام گهڻو پسند آيو.

ان کان پوءِ PHP جو ورجن 2 متعارف ڪيو ويو جنهن ۾ SQL Queries کي parsing جي سپورٽ شامل هئي. 1997 جي دوران تقريبا 50،000 ويب سائيٽس اهڙيون هيون جن ۾ PHP استعمال ڪئي وئي. PHP جي ايتري استعمال کان پوءِ هڪ ماڻهوءَ جي لاءِ هي مشڪل ٿي ويو هيو ته هو ان کي اڳتي وڌائي، ان لاءِ هڪ ننڍڙي ڊويلپمينٽ ٽيم PHP تي هڪ Open Source Module جي طور تي وڌيڪ ڪم شروع ڪيو ۽ پوءِ آهستي آهستي پوري دنيا مان ڊويلپرس هن ۾ حصو وٺڻ شروع ڪيو.

Zee Suraski ۽ Andi Gutmans ٻه اسرائيلي پروگرامرن PHP جي ورجن 3 ۽ 4 جي Parsers کي ٺاهيندي هن ڪم کي اڳتي وڌايو ۽ هن کي ZEND جو نالو ڏنو (Zend = Zeev and Andi)Zend جي باري ۾ وڌيڪ معلومات جي لاءِ zend.com تي وزٽ ڪريو.

1998 ۾ هڪ اندازي جي مطابق تقريبا 100،000 يونيڪ Domains تي PHP هلي رهي هئي. صرف هڪ سال کان پوءِ اهو تعداد ملين تائين پهچي ويو۽ 2000ع ۾ 2 ملين کان وڌيڪ ٿي ويو. 2004 ۾ هي تعداد 17 ملين تي پهچي ويو. وڌيڪ معلومات جي لاءِ http://www.php.net/usage.php وزٽ ڪيو.

انٽرنيٽ تي هن وقت جون سڀ کان وڏيون ويب سائيٽس جن جا بيشمار يوزرس آهن. مثال؛ Sourceforge.net, Epinions.com, Harvard.com, Sade.com, imdb.com, facebook.com ۽ ڪافي ٻيون به اهڙيون سائيٽس آهن جيڪي هن لينگويج ۾ تيار ڪيل آهن. هن وقت PHP جو ورجن نمبر 5.6 اچي چڪو آهي.

 

ها ادا آئون ڪوشش ڪندس ته ايڇ ٽي ايم ايل تي به ڪم ڪيان.

 

ادا اوهان جي مهرباني...................

 

بهترين ادا آفتاب سومرا صاحب . بهترين سلسلو شروع ڪيو اٿئو.
اهڙا جي سنڌي دوست پنهنجا ايڪسپيرينس شيئر ڪن ته اسان جا ڪيترا ئي سنڌي ڀائر اڳتي اچي سگهن ٿا ۽ پنهنجي ڪيريئر ۾ واڌارو آڻي سگهن ٿا.

 

PHP سبق 4

توهان سڀ کان پهرين xampp سرور انسٽال ڪري وٺو جنهن کان پوءِ توهان جي ڪمپيوٽر ۾ پي ايڇ پي ۽ مائي ايسڪيوئل انسٽال ٿي ويندا، ان لاءِ هيٺ ڏنل لنڪ جي ڊائون لوڊ بٽڻ تي ڪلڪ ڪريو.


عبيدالله ”عبيد“ ٿهيم

 

سنڌي الفابيٽ سافٽويئر فليش ۾ تيار ڪيل حاضر آهي.

 

ادا آفتاب صاحب ، السلام عليڪم
پيارا توهانجي هي ڪاوش جس لهڻي آهي. الله توهان کي همٿ ڏئي ته توهان هن ڪم کي مڪمل ڪري سگهو. پي ايچ پي جي حوالي ساڻ ڪنهن وقت ۾ هڪ وڊيو ٺاهي هئم سا توهان کي هت ڏئي رهيو آهيان. اميد ڪريان ٿو ته توهان ۽ پي ايچ پي وارن دوستن جي لا مفيد ثابت ٿيندي.... لنڪ هي آهي

https://www.facebook.com/video.php?v=283837601759120

توهان جو خادم
چارڻ جمال ، دادو

 

پيارا ادا مهرباني منهنجي ڪم کي پسند ڪرڻ لا، توهان جيڪا وڊيو موڪلي آهي اها نه پئي هلي شايدا ڪا پرائيويسي سيٽنگ اشو اٿس، چيڪ ڪري وٺو.

 

ادا آفتاب صاحب ... مون پاران ڪا رڪاوٽ ڪانهي ، ٿي سگهي ٿو توهان جي طرفان ڪو مسئلو هجي سو وري وري چڪاسيندا رهو. هلي ويندي. مان ٻي لنڪ به موڪلي رهيو آهيان اميد ڪيان ٿو ته مدد ڪندي

https://www.facebook.com/video.php?v=283837601759120

 

PHP سبق 5
اڄ اسان پي ايڇ پي جو ليسن نمبر 5 ڪيون پيا جنهن ۾ باقائدا پهريون پروگرام ٺاهڻ سکنداسين.

عبيدالله ”عبيد“ ٿهيم
سليمان وساڻ
عامر خان چاچڙ