انٽرنيٽ تي ڏوڪڙ ڪيئن ڪمائجن؟

​

ڇا توهان قابليت هجڻ باوجود بيروزگار آهيو؟
يا وري روزگار هجڻ باوجود پنهنجي قابليت جي آڌار تي توهان ڪجهه وڌيڪ ڏوڪڙ ڪمائڻ چاهيو ٿا..؟

جيڪڏهن مٿي پڇيل سوالن جي جواب ۾ توهان ”ها“ چوندو ته هي موضوع توهان لاءِ آهي.. ان کان علاوه هي موضوع انهن ساٿين لاءِ به آهي جن جي ذهنن ۾ هر وقت هن موضوع جي عنوان وارو سوال گهمندو رهندو آهي.. جنهن جي جواب جي ڳولا هر هنڌان ڪندا رهندا آهن نتيجي طور ڪنهن شارٽ ڪٽ جي ڳولا ۾ پنهنجو قيمتي وقت وڃائيندا رهندا آهن..
جڏهن اهو ساڳيو سوال مون کان به بار بار ڪيو ويو ته سوچيم ته ڇو نه ان جو جامع ۽ مفصل جواب لکجي جنهن ذريعي بغير ڪنهن شارٽ ڪٽ جي درست دڳ تي رهي ڪري محنتي ۽ ڪنهن نه ڪنهن ميدان ۾ هنر ۽ قابليت رکندڙن جي مدد ڪجي جيئن هوئن انٽرنيٽ ذريعي صاف سٿري ماحول ۾ رهي ڪري پنهنجي ۽ پنهنجي خاندان جي ڪفالت لاءِ ڏوڪڙ ڪمائي سگهن..
هتي مان توهان لاءِ انٽرنيٽ تي ڏوڪڙ ڪمائڻ جا 25 طريقا کڻي آيو آهيان جن مان پنهنجي قابليت کي سامهون رکندي توهان به چونڊ ڪري سگهو ٿا...

1. 1. جيڪڏهن توهان ويب ڊيزائننگ يا ويب سائيٽ ٺاهڻ جا ماهر آهيو ته ڪا ويب سائيٽ يا بلاگ ٺاهيو ۽ ايڊورٽائيزنگ نيٽورڪ جهڙوڪ Google AdSense ۽ BuySellAds ذريعي ڏوڪڙ ڪمايو.. ان کانسواءِ Google DFP ذريعي توهان سڌو سئون پنهنجا ٺاهيل اشتهار کپايو..
   2. جيڪڏهن توهان سوشل، اليڪٽرانڪ ۽ پرنٽ ميڊيا تي وڌيڪ نظر رکندڙ آهيو ۽ دنيا ۾ ٿيندڙ نت نين تبديلين ۾ دلچسپي رکو ٿا ته MailChimp ذريعي هڪ اي ميل نيوز ليٽر سروس لانچ ڪريو۽ ان لاءِ اشتهار ڳوليو.. يا وري سبسڪرپشن ماڊل ٺاهي ماڻهن کان خبرون پهچائڻ جا سروس چارجز وٺو.. ان سلسلي ۾ HackerNewletter ، Now I Know ۽ Launch.co بهترين مثال آهن..
   3. پنهنجو يوٽيوب چينل بڻايو ۽ يوٽيوب جا پارٽر بڻجو.. ائين توهان Oneload استعمال ڪندي مختلف وڊيو سائيٽس تي پنهنجيون تيار ڪيل وڊيوز کپايو...
   4. ڪجهه نيون شيون ايجاد ڪريو.. جهڙوڪ هٿ ۾ کڻندڙ ننڍا ٿيلها، زيور، پينٽنگ يا ڪو پنهنجي هنر سان تيار ڪيل آئيٽم ۽ انهن کي Etsy ، ArtFire يا eBay تي کپايو..
   5. Shopify يا SquareSpace تي پنهنجو آن لائين اسٽور ٺاهيو جتي physical goods يا digital downloads کپايو.. انهن سائيٽس تي فرنيچر کان وٺي ڪپڙن ۽ کاڌي تائين هرڪا شيءَ کپائي سگهجي ٿي..
   6. ٽي شرٽ ڊيزائين ڪريو ۽ انهن کي Threadles ، Zazzle ۽ CafePress تي وڪڻيو..
   7. جيڪڏهن توهان ليکڪ آهيو ته پنهنجو بوڪ لکو ۽ ان کي Kindle store ، Google Play يا iBooks تي پبلش ڪريو.. توهان پنهنجا بوڪ Smashwoods۽ BookBaby تي پڻ کپائي سگهو ٿا..
   8. جيڪڏهن توهان ڪنهن خاص مضمون ۾ قابليت رکندڙ آهيو ته Udemy ۽ SkillShare تي انسٽرڪٽر بڻجو ۽ پنهنجي پسنديده مضمون کي ڏوڪڙ وٺي پڙهايو.. پوءِ ڀلي اهو گٽار يا يوگا سيکارڻ ئي ڇو نه هجي...
   9. جيڪڏهن توهان ڪنهن ڊجيٽل لينگويج جهڙوڪ پي ايڇ پي، جاوا يا جي ڪيوري جا ماهر آهيو ته Guru، eLance يا Rent-a-Coder جيڪا هاڻي Freelancer ٿي سڏائي ته پنهنجي گراهڪ ڳوليو..
   10. ورچوئل آفيس اسسٽنٽ بڻجي پنهنجيون انتظامي خدمتون يا ٽيڪنيڪل مدد پنهنجي ڪسٽمرز کي آفيس تان ريموٽلي پيش ڪريو.. گراهڪن جي ڳولا لاءِ eLance ، TaskRabbit ۽ oDesk بهترين سائيٽس آهن...
   11. پنهنجي مهارت کي سامهون رکندي Google Helpouts ذريعي پنهنجيون خدمتون دنيا جي ڪنهن به ماڻهون کي سڌو سئون وڊيو جي ذريعي پيش ڪريو... توهان ڪوڪنگ جا لائيو ڪلاس، ميٿا ميٽڪس سيکارڻ يا وري فٽنيس ۽ کاڌ خوراڪ جون ٽپس سمجهائي سگهو ٿا...
   12. سڪرپٽ، برائوزر ايڪسٽينشنس، پلگ ان يا اينڊروائيڊ ۽ آئي فون موبائيل ايپس کي ٺاهيو ۽ انهن جي سورس ڪوڊ کي CodeCanyon ، ،Chupa يا BinPress تي کپايو...
   13. اڪثر دوستن جي ڪوشش هوندي آهي ته ڪا ڪمپيوٽر واري نوڪري ملي پوي.. جهڙوڪ ڊيٽا اينٽري جو ڪم، ڪتابن لکڻ جو ڪم، بزنيس ڪارڊ ڊيزائين ڪرڻ يا وري ويب ريسرچ وغيره.. ته اهڙي قسم جي ڪمن جانچڻ لاءِ Mechanical Turk ۽ Amazon سائيٽس ڀليون آهن...
   14. جيڪڏهن توهان گرافڪس جا ڄاڻو آهيو ۽ لوگو ڊيزائين ڪرڻ، ويب ڊيزائين ڪرڻ، ڪمپني بروشر ٺاهڻ ۽ ان قسم جا ٻيا ڪم ٺاهڻ ۾ ماهر آهيو ته CrowdSpring، 99Designs ۽ DesignCrowd سائيٽس جو ڦيرو ڀريو.. ۽ پنهنجو ڪيل ڪم پيش ڪريو.. يا آڇيل ڪم کي ڪرڻ جي آفر ڏيو...
   15. ڇا توهان جو آواز ڀلو آهي.. توهان جي ڳائڻ کي توهان جا دوست همراهي پسند ڪندا آهن..؟ ته پوءِ Umano تي سائين اپ ٿي پنهنجو آواز موڪليو.. يا وري وائيس آرٽسٽ بڻجڻ لاءِ VoiceBunny يا Voice123 تي اچو..
   16. جيڪڏهن توهان موسيقي سان لڳائو رکندڙ آهيو ۽ پنهنجيون ڌنون ترتيب ڏيندا رهندا آهيو ته پنهنجي ڌن کي ميوزڪ اسٽورز جهڙوڪ Amazon MP3 ، iTunes ، Pandora يا Spotify تي louder.fm, Tunecore, Distrokid ۽ CDBaby جي ذريعي کپايو.. ان کان علاوه توهان پنهنجا آڊيوز سڌو سئون Pond5, AudioJungle ۽ Bandcamp تي پڻ کپائي سگهو ٿا...
   17. توهان Amazon جا ساٿاري بڻجي توهان ڪيترن ئي online stores تي واپار ڪندي پنهنجي ڪميشن حاصل ڪري سگهو ٿا.. ان سلسلي ۾ توهان CJ, ShareASale, Vigilinkx يا وري LinkShare پروگرام استعمال ڪندي وڌيڪ معلومات حاصل ڪري سگهو ٿا...
   18. معلم ۽ استاد شاگردن کي هوم ڪرائڻ ۾ ڪافي مدد ڪري سگهن ٿا.. جيڪڏهن توهان به ڪن مضمونن ۾ مهارت رکو ٿا ته پنهنجيون خدمتون سکيا ڊيمانڊ تحت پيش ڪري سگهو ٿا.. ان سلسلي ۾ Tutor.com ، InstaEdu ۽ TutorVista تي بطور ٽيوٽر اپلائي ڪريو..
   19. جيڪڏهن توهان به گورڌن ولاسائي وانگر فوٽوگرافي جو شوق رکو ٿا ته پنهنجيون ڇڪيل خوبصورت تصويرون Creative Market ،PhotoDune ، iStockPhoto يا ImgEmbed کپايو.. بعد ۾ توهان طرفان Facebook، Flickr يا Instagram تي اپلوڊ ڪيل فوٽوز کي آن لائين استعمال ڪرڻ لاءِ لائيسنس طور رکي سگهو ٿا..
   20. ڇا توهان وٽ اهڙا آئيٽم آهن جيڪي هاڻي استعمال هيٺ نه هجن مثال طور ڪتاب، ٻارن جا رانديڪا، ڊي وي ڊيز يا فرنيچر وغيره .. ته پوءِ انهن کي eBay، Craigslist يا OLX تي کپائي .. ڪجهه رقم حاصل ڪري سگهو ٿا..
   21. جيڪڏهن توهان ويب سائيٽ کي پڙهڻ دوران گهري نظر رکندا آهيون ۽ ويب سائيٽ جي خوبين ۽ خامين کي جانچڻ جا ماهر آهيو ته پاڻ کي website tester طور UserTesting تي پيش ڪريو.. ۽ ملندڙ سائيٽس جو مفصل مشاهدو موڪلي ڪجهه رقم حاصل ڪري سگهو ٿا..
   22. جيڪڏهن توهان جا دوست يا ڄاڻ سڃاڻ وارا اڪثر توهان کي ڪال ڪري پنهنجي مسئلن ۽ مونجهارن جي سلسلي ۾ ٽيڪنيڪل سپورٽ يا مدد گهرندا رهندا آهن ته پوءِ توهان ان سلسلي ۾ انٽرنيٽ تي پنهنجا سپورٽ آفر ريٽ ڇو نه ٿا رکو.. ان سلسلي ۾ اسڪائپ کي بطور ڪال ۽ گوگل ڪروم کي بطور ريموٽ ڊيسڪٽاپ (اسڪرين شيئرنگ) استعمال ڪندي توهان طور هر جاءِ تي ريموٽ ٽيڪنيڪل مدد مهيا ڪري سگهو ٿا..
   23. جيڪڏهن توهان بهتر مترجم، سرچ انجن آپٽيمائيزنگ ايڪسپرٽ ۽ گرافڪ ڊيزائنر يا وري ڪنهن به ميدان ۾ اضافي مهارت جا مالڪ آهيو ته Fiverr ۽ PeoplePerHour کاتو بڻائي پنهنجيون خدمتون رقم عيوض پيش ڪري سگهو ٿا..
   24. جيڪڏهن توهان ويب هوسٽنگ ۽ ڊومين جي خريد و فروخت ۾ سمجهه رکو ٿا ته Flippa، GoDaddy Auctions۽Sedo جهڙين مشهور مارڪيٽ پليسز تي رجسٽرڊ ڊومين جي خريد و فروخت ڪري سگهجي ٿي.. جڏهن ته LeanDomainSearch بهترين ٽول آهي جنهن ذريعي domain names ڳولڻ وڌيڪ آسان آهن..
   25. 25. ڇا توهان جي رهائيش واري جڳهه ڪشادي ۽ وڌيڪ ڪمرن تي مشتمل آهي.. ۽ ڪجهه ڪمرا ڪرائي تي ڏيڻ ٿا چاهيو يا وري ڪو پلاٽ يا جڳهه شهر ۾ آهي جيڪا ڪرائي تي رکڻ ٿا چاهيو ته Airbnb يا Couchsurfing تي پنهنجي پراپرٽي کي لسٽ ڪريو.. ۽ ڏوڪڙ بڻايو..

توڙي جو مٿي ٻڌايل سمورا طريقا مختصر طور بيان ڪيا ويا آهن جيڪي ڪنهن ٻي ساعت تفصيلي طور بيان ڪبا پر انٽرنيٽ تي ڪمائڻ جا درست دڳ اهي ئي طريقا آهن... جتي توهان پنهنجي هنر کي آزمائي ڏوڪڙ ڪمائي سگهو ٿا.. ۽ اهي ئي اصل طريقا آهن جيڪي اسان جهڙا سست ماڻهن کان ڪيو نه ٿا وڃن.. ان ڪري هر ڪو انٽرنيٽ تان ڪمائڻ لاءِ شارٽ ڪٽ جي ڳولا ۾ هوندو آهي ۽ ٻين کي ڌوڪو ڏئي ڪمائڻ ۽ اشتهارن تي ڪلڪ ڪري ڪمائڻ جهڙن نسبتن گهٽ محنت وارو ڪم کي ڪرڻ جي ڪوشش ڪندو آهي.. جنهن ۾ هو وڏي آواز سان ٻڌائيندو آهي ته ”مون هيترا ڊالر ڪمايا آهن..“ جيڪو بلڪل به سچ نه هوندو آهي ان ڪري سنڌ سلامت جي ساٿين کي سڌ ڏجي ٿي ته ڪنهن جي چڪر ۾ اچي پنهنجي اخلاقيات ۽ ڪردار سان گڏ پنهنجي قيمتي وقت کي نه وڃايو ...

 

تمام سٺو ۽ بهترين ليک جوڙيو اٿو ...

پر سچ اهو آهي ته مان اهو ڪم ڪري ڪونه سگهندس ..... باقي نوجوانن لاء يا انهن لاء جن وٽ ڪجهه قابليت آهي ۽ وقت به آهي اهي ماڻهو ضرور ڪوشش ڪن ۽ پوء پنهنجا جربا شيئر ضرور ڪن.

 

بلڪل ادا

اوهان پنهنجي شاعري موڪلي سگهو ٿا

شاعري واري سيڪشن ۾

 

بلڪل صحيح جڏهن اهو سمجهجي ته اسان ڪُجهه اهڙو ڪريون ٿا پيا جيڪو ماڻهن جي فائدي، ڄاڻ يا دلچسپي وٽان آهي ۽ هو هر حال ۾ اهو ڏسڻ، پڙهڻ يا حاصل ڪرڻ چاهن ٿا ته ان تي پئسا رکڻ جو سلسلو شروع ڪري سگهون ٿا. هڪ دفعو اها شئي پئسن سان خريد ڪئي وئي ته سمجهبو اسان جي ڪم ۾ جان آهي.
دُڪان کولڻ ته مسئلو ناهي. ڳالهه آهي ان ۾ ڪم جي وکر رکڻ ۽ اها معلومات سڀني تائين پُهچائڻ جي. اوهان دُڪان کولڻ جا ڏَس ڀلا ڏنا آهن. هاڻي جن جي وکر ۾ دم هوندو سو يقينن ايئن ڪندو. يا ايئن آهي ته اوهان ڪُجهه اهڙو ڪريو ٿا جو ماڻهن جي رش ٿيو وڃي اُتي. جيئن اڄڪلهه اسلام آباد ۾ تبديلين جا ميڙا آهن ته اهڙن موقعن جو فائدو وٺي جيئن اُتي ننڍا ريڙها ۽ دُڪان لڳي ويا آهن تيئن اوهان جي ڪيل اهري ڪم تي به رش ڏسي پاڻ ئي اشتهاري ڪمپنيون اوهان سان رابطو ڪنديون.
ان حوالي سان هڪ ليک به لکيو هُئم ته ڪيئن هڪ فوٽوگرافر پنهنجي رولاڪ طبيعت کي روزگار ۾ بدلائي ورتو. بس ڪُجهه اهڙو ڪرڻ جي ضرورت آهي.
ٿري ايڊيٽ جو آخري جملو ڳنڍ ٻڌي دل سان رکجي.
قابل بنو قابل . . .ڪاميابي جهڪ مارتي پيچهي آئي گي.