خدارا پاڻ سان گڏ نانگ کڻي نه هلو ! چوندا آهن ته جتي نانگ ڏسو چچري ماري ڇڏيوس ته موالي به سنڌ ۽ سنڌين لاءِ نانگ مثل آهن، انهن جي دوستين تي فخر ڪرڻ بجاءِ جتي ملنوَ چچريون نه ته هو توهان جي سنڌ ۽ سنڌي ميرٽ ۽ غيرت کي چچري ڇڏيندا . شخصيتن جي تبديلي نه ! نظام جي تبديليءَ جي ڪوشش ڪريو ! ۽ نظام ۾ ٽي رُڪاوٽون آهن (موالي ڪلچر، ڪاپي ڪلچر ۽ سفارشي ڪلچر) جيڪو ميرٽ سنڌي پئدا نٿو ڪرڻ ڏي ته انهيءَ نظام خلاف اُٿي کڙا ٿيو ! ڇو جو سوال آهي سنڌ جو ! نه تُنهنجو ! نه مُنهنجو! موالي مُڪائيو ! سنڌ بچايو. ادا اڄ جي سنڌ جي حالت جو واحد ذميوار رُڳو (زرداري) ناهي ! ڇو جو شروعات ته اُنهن ئي (پيرن، شاهن، رئيسن، جاگيردارن، وڏيرن) ڪئي جن سنڌ کي ڊڪٽيڙن (ضياءُ ۽ مُشرف) جو ساٿ ڏئي ۽ اُنهن جي هُش تي سنڌ ۾ تباهي آڻڻ جي ڪوشش ڪئي ، موالين جون فيڪٽريون، اوتارا ، پيرن ولين ۽ بزرگن ۽ درويشن جي مزارن گرد نشن جا اڏا ۽ يونيورسٽيون ۽ پنهنجن اوطاقن ۽ ڊرائنگ رومن ۾ ولائتي شراب يا ٺرو رکي ۽ ٺهرائي سنڌي قوم جي نشل ڪشي ڪئي آهي (اڄ به موجود اهن) ۽ موالي ڪلچر آڻي پنهنجي موالي مُريدن جي ڪري سنڌي قوم جي ترقيءَ جي راه ۾ رُڪاوٽو وڌيون ۽ اڃا به وجهي. يتيمن، بيواهن، واڻين، ميمڻ ۽ شيخن جي گهرن ۽ زمينن تي قبضو ڪري کين ڳوٺ ڇڏڻ تي مجبور ڪيو. ڌاڙيل پئدا ڪري کين خوف ڏئي ابن ڏاڏن جا قبرستان ۽ گهر ڇڏڻ تي مجبور ڪيو ۽ شروع ۾ ڏن وٺڻ شروع ڪيا هُئا، ته فحاشي ، لوفر پائي ، ڪچي شراب جو ٺهڻ ۽ وڪرو عام ڪئي وئي.۽ پوءِ ان جو فائدو ڏسندي ٻيا سدورا سنڌي به ان ميدان ۾ گهڙي پيا ۽ اڄ 80 سيڪڙو سنڌي موالي آهن. کاتو کولي ڏسو نهن پيرن، شاهن ، ميرن ، وڏيرن ، رئيسن ۽ جاگيردارن وٽ پنهنجو ڪجه به ڪونهين، هٿين خالي سنڌ ۾ آيا هُئا ، هي جيڪي مال متاءُ اٿن اهو سڀ واڻين، ميمڻن ۽ شيخن جو قبضي ۾ ڪيل آهي . هن وقت مواليت ۾ علم ۽ جهالت جو قيد ڪونهين، ڇو جو گهوسڙو استادن کان علاوه ناميارا اديب، شاعر، ليکڪ ته ٺهيو پر هاڻ پروفيسر، ڊاڪٽر ۽ ادارن جا سربراه به ان علت ۾ گهرجي چُڪا آهن. ته جنهن قوم کي صدين کان يعني (عباسي، ميرن ۽ نادرشاهي دئور کان) نشو پياري پنهنجو غلام ڪري سُمهاريو ويو آهي ۽ نه مڃڻ تي نادرشاهي گهوڙن سان مُريدي قائم ڪري غلام رکڻ لاءِ چيچاڙي (گهوڙا ڙي..گهوڙا ڙي.. مري ويس) جون پيڙهون ڪڍايون اُهي بري الذمه ڪيئن ٿا ٿي سگهن، اُهي ته زرداريءَ کان وڌ ظالم ۽ سنڌي ماڻهن جا اصل دشمن آهن ته اُها سنڌ جيڪا 711ع ۾ اسلامي مرڪز بڻجي وئي هُئي پوءِ 80 سيڪڙو نشن ۾ وجهي غلام بڻائي وئي ته نشن ۾ ورتل قوم ايترو جلد ڪيئن اُٿندي. هاڻ ته پنهنجي چوڌاري کڻي ڏسو ! سوٽ بُو ۾ ويڙهيل ۽ فارين ڊگرين سان به اوهانکي موالي ملندو، اوهانجو دفتري ماحول هُجي، جرنلزم يا ميڊيا جو ادارو هُجي، ادب، ڪلچر، تهذيب، شاعريءَ جا مرڪز هُجن توهانکي اُتي موالي ليڊ ڪندو نظر ايندو. موالي ناهيو ته توهانجي ميرٽ ۽ ڊگريون فُضول اهن ڇو جو موالي ئي آسانيءَ سان توهان جي ڀوتارن لاءِ فحاشيءَ جو بندوبست ڪري سگهي ٿو، ڀوتارن لاءِ ڌاڙا هڻي کين ڪمائي کارائي ٿو، رشوت يا ٻي ڪوڌا ڪم وٺي ، غير سنڌين کي ڪوڙا ڊوميسائل ٺاهي ڏيڻ، غير مُلڪين ڪي ڪوڙا شناختي ڪارڊ، ريونيو جا ڊاڪومينٽ ٺاهي ڏيڻ ۽ سنڌ جي زمينن کي قبضو ڪري غير مُلڪين بلڊرس کي وڪڻڻ جي موالي آسانيءَ سان ڪري سنڌي وڏيرن، ڀوتارن، واپارين ۽ جاگيردارن جو ڪمدار ته ٿئي ٿو ، ڳولي ڏسو اهي سڀ ڀوتارن جا ذاتي نوڪر، پٽيوالا، ڊرائيور ۽ چوڪيدار آهن ، انهن جي ڊگرين کي نه ڏسو اهي سڀ يا ڪوڙيون يا ڪاپي ڪلچر وسيلي ورتل آهن ، ته انهن ج ڪهڙو اسٽينڊرڊ ،جيڪي ايڏيون وڏيون ڊگريون رکندي پرائمري ليول جي لکت يا ڪميونيڪيشن يا ڪرت به نه ڪري سگهن ته ڊگري هولڊر ٿيڻ جو فائدو ڪهڙو ته اُهي سواءِ وڏيرن جي ڀڙوت ۽ غريب ماڻهن کي لُٽڻ کان سواءَ ، ميرٽ وارن جو جڳهيون ولاري يا اسڪين بهاني ڪري ڪوڙا ۽ رشوت تي آرڊر ڏئي ۽ وٺي ادارن ۾ آيا آهن ته پنهنجي ميرٽ جو خاتمون آڻجي ته اهڙن کي سنڌ ۽ سنڌ جي ادارن جي غيرت جلد ته نه ايندي نه. بس دُعا ڪريو جيسين سنڌ ۽ سنڌ جي ادارن مان موالين جو خاتمون ٿئي، ڇو جو جيسين موالي موجود آهي سنڌ نه خوشحال ٿي سگهي ٿي، نه ترقيءَ جي راه تي هلي سگهي ٿي. سنڌ بچائي آهي ته چوڌاري قائم موالي مُڪائو ! اوتارا ۽ درويش، بُزرگن، ولين جي مزارن جي گرد قائم اوتارا يونيورسٽيون ختم ڪريو. مُنهجي اڀياس آهي ته واڪا ڪندڙن مان اڪثر موالي آهن جيڪي ڀوتارن جي اشارن تي ۽ جيڪي پنهنجي بچاءَ لاءِ سنڌ ۾ مصيبتن جو اجتمائي مقابلو ڪرڻ بجاءِ پنهنجي سياسي راند پيا کيڏين ۽ ڳالهه جو رُخ پيا تبديل ڪن. ته موالين کي پنهنجي صفن مان ڪڍو ته سنڌ خوشحال ٿي سگهندي نه ته ائين ئي واڪا ڪندا رهندا ڪو کڙ تيل ڪونه نڪرندو.
خدارا پاڻ سان گڏ نانگ کڻي نه هلو ! چوندا آهن ته جتي نانگ ڏسو چچري ماري ڇڏيوس ته موالي به سنڌ ۽ سنڌين لاءِ نانگ مثل آهن، انهن جي دوستين تي فخر ڪرڻ بجاءِ جتي ملنوَ چچريون نه ته هو توهان جي سنڌ ۽ سنڌي ميرٽ ۽ غيرت کي چچري ڇڏيندا . شخصيتن جي تبديلي نه ! نظام جي تبديليءَ جي ڪوشش ڪريو ! ۽ نظام ۾ ٽي رُڪاوٽون آهن (موالي ڪلچر، ڪاپي ڪلچر ۽ سفارشي ڪلچر) جيڪو ميرٽ سنڌي پئدا نٿو ڪرڻ ڏي ته انهيءَ نظام خلاف اُٿي کڙا ٿيو ! ڇو جو سوال آهي سنڌ جو ! نه تُنهنجو ! نه مُنهنجو! موالي مُڪائيو ! سنڌ بچايو.
خدارا پاڻ سان گڏ نانگ کڻي نه هلو ! چوندا آهن ته جتي نانگ ڏسو چچري ماري ڇڏيوس ته موالي به سنڌ ۽ سنڌين لاءِ نانگ مثل آهن، انهن جي دوستين تي فخر ڪرڻ بجاءِ جتي ملنوَ چچريون نه ته هو توهان جي سنڌ ۽ سنڌي ميرٽ ۽ غيرت کي چچري ڇڏيندا . شخصيتن جي تبديلي نه ! نظام جي تبديليءَ جي ڪوشش ڪريو ! ۽ نظام ۾ ٽي رُڪاوٽون آهن (موالي ڪلچر، ڪاپي ڪلچر ۽ سفارشي ڪلچر) جيڪو ميرٽ سنڌي پئدا نٿو ڪرڻ ڏي ته انهيءَ نظام خلاف اُٿي کڙا ٿيو ! ڇو جو سوال آهي سنڌ جو ! نه تُنهنجو ! نه مُنهنجو! موالي مُڪائيو ! سنڌ بچايو.
سوچڻ جي ڳالهه اها آهي ته ڇا صرف زردارگيريء ئي سنڌ کي نقصان ڏنو آهي ........... ان گڏ بيا به گهڻا پهلو آهن انهن غدار پنجابين جي به ڳالهه ڪيو جيڪي سنڌ سان هر وقت ويساه گاتيون ڪندا رهن ٿا
سنڌي فطرتن ڇو اينٽي اسٽيبلشمينٽ رهيا آهن ؟ ڇو جو سنڌ اسيمبليءَ مان پاڪستان قبول ڪرائڻ ۽ دُنيا جي پناهگيرن کي صرف ۽ صرف سنڌين پنهنجي جيئن ۾ جاءَ ڏيڻ باوجود اڃان تائين سنڌي ماڻهون اسٽيبلشمينٽ جو ٽارگٽ رهندو اچي ۽ اهوئي سبب هو جو مُلڪ تي ، سرمايادار، واپارين ، انڊسٽريلسٽ ،جاگيردارن ۽ وڏيرن جي مدد سان اسٽيبلشمينٽ سنڌ تي قبضو ڄمائڻ گهري ٿي ته جيئن شاهوڪار سنڌ جا سڀئي وسيلا ۽ زمينون سندس قبضي ۾ هليون وڃن. ان ڪري ئي سنڌ جي ۽ جهرڪ شهر جي پهرئين عظيم سنڌي ليڊر قائد اعظم کي زيارت ۾ نظربنديءَ دوران شهيد ڪري موڪليو ويو ۽ پاڪستن جو بل پيش ڪرڻ واري جي ايم سيد جي بجاءِ لياقت علي خان کي لانچ ڪيو ويو ۽ سازش کُلڻ جي ڪري کيس به راولپنڊيءَ ۾ مارايو ويو. سنڌ ۽ سنڌ جي ماڻهن سان ، اسٽيبلشمينٽ ۽ ڪامورن، وڏيرن جي گٺ جوڙ ۽ مسلسل زيادتين کان پوءِ نه صرف سنڌ پر پاڪستان جو غريب عوام (پيپلز پارٽِيءَ) جي نالي تي ميدان تي اچي ويو ۽ اسٽيبلشمينٽ لاءِ اهوگهڻو ڏچو پئجي ويو ته مار وڏي صوبي ۽ فوجي ۽ بيوروڪريسي طاقتور وڏي صوبي پنجاب کي ڇڏي هاڻ پاڪستان جو ٻيو ليڊر به سنڌ مان ايندو ۽ غريبن جو حمايتي بڻجندو پوءِ ان سنڌي ليڊر شهيد ذوالفقار علي ڀُٽو جي خلاف نه صرف سنڌ ۾ اندر پر ٻين صوبن ۾ وڏيرن، سرماياڪارن ۽ بيوروريسي کي اڳيان آڻي بل آخر کيس به شهيد ڪيو ويو ته وري بينظير ميدان تي اچي وئي ۽ اسٽيبلشمينٽ ۽ انهن جي حوارين بشمول سنڌ جي وڏيرن لاِ ڏچو بڻجي وئي ۽ پوءِ ان کي به پهرئين ڪراچيءَ ۾ ڪارساز جون بلديه (ايم ڪيو ايم) طرفان لائٽون بند ڪرائي قتل ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي جتان هوءَ بچي نڪتي ته کيس وري وجه وٺي اسٽيبلشمينٽ جي مرڪزي شهر راولپنڊيءَ ۾ شهيد ڪرايو ويو. ڇو جو سنڌين جي حاڪميت نه پر پنجابين جي حاڪميت گهربي هُئي جو پنجاب وڏو ۽ طاقتور صوبو هو ته پنجاب ۽ ٻين صوبن جي ماڻهن کي سنڌ جي ليڊرشپ کان نفرت ڪرائڻ لاِءِ پنجابين لاءِ(جاگ پنجابي جاگ، تيري پگڙي ۾ پڙگيا داغ) ۽ ڪراچيءَ ۾ اسٽيبلشمينٽ جي ٺاهيل پارٽي ايم ڪيو ايم کان (اڙدو ڪا جنازا هي ذره ڌوم سي نڪلي) جهڙيون سازشون تيار ڪيون ويو ۽ گڏوگڏ سنڌ لاِ ٻين صوبن جي بارڊرن جا دروازا کولي سمورو اسلحو، هيروئن ۽ ٻيو نشو سنڌ منتقل ڪري ۽ ان پئسي جي آڌار تي ڪارخانا، بلڊر، ويون ڪالونيون ۽ ٻاهريان غير نڌي اباد ڪرائي ترسايا ويا ته ايم آرڊي تحريڪ ڪامياب ڪندڙ غيو سنڌين جو اڪليت ۾ آڻي مُنهن بند ڪري سگهجي ڇو ڀُٽو ازم جو دشمن سنڌي به شهيد ذوالفقار ۽ شهيد بينظير جي قتل تي ڳوڙها ڳاڙي روئي ٿو معنيٰ ته دل سان تسليم ڪري ٿو ته انهن جو قتل سنڌي هُئن ۽ سنڌين سان نفرتن جي ڪري ڪيو ويو ۽ پوءِ ڀلي انهن ئي سنڌي وڏيرن جي معرفت سنڌي ماڻهن کي اپاهج ۽ غلام ۽ نشائي بڻائڻ جي ڪوشش ڪئي وئي هُجي يا پنجابي طالبان کي به پنجاب مان سنڌ شفٽ ڪيو ويو ته جين سموري سنڌ کي مفلوج ڪري سگهجي ۽ نوڪرين جي بهاني مدد حاصل ڪرڻ ۽ سنڌ جي مفت زمينن تي قبصن ۽ پائيپ ٽوري پاڻي ، ڪنڊن جي ذريعي بجلي ۽ ميٽرن کان سواءِ گئس حاصل ڪرڻ لاِ ٻين صوبن مان لڏ پلاڻ ڪرائي سنڌ ۾ آڻي وهارڻ وارن کي مُفت سهولت ملي ۽ ٻيا صوبا انهن جو سنڌ کي ٽيڪس يا بل به ادا نه ڪن. سنڌ جي روڊن رستن تي انڪروچمينٽ ڪري ۽ انهن کي هڪ منصوبي تحت شهر ڪراچيءَ ۾ قبضا ڪري ترسايو ويو ۽ سنڌ کي به مڪمل تعليمي ميدان ۾ ناڪاره بڻايو ويو. ڇا سنڌ جي ليڊرن جو ڏوه اهو هو ته ،قائد اعظم (پاڪستان) ڏنو، جي ايم سيد (پاڪستان قبول) ڪرايو، ڀُٽو (90 هزار جنگي قيدي) ۽ (پنجاب جي زمين) انڊيا کان ڳاله ٻوله سان مفت ورائي ۽ (ائٽم بم) ڏئي ايسٽ پاڪستان وانگر پاڪستان ٽوڙڻ جو بنياد ختم ڪيو ته بي نظير ڀُٽو (ميزائل ٽيڪنالاجي ڏئي) پوري دُنيا لاِ ءِ پاڪستان ختم ڪرڻ ناممڪن بڻائي ڇڏيو. اسٽيبلشمينٽ ته پنهنجي حرڪتن ۽ نفرتن سان سان اڳ ئي بنگالي مُسلمان باغي ۽ ايسٽ پاڪستان وڃائي ويٺي هُئي ۽ تقريبن سموريون جنگيون به هارائي چُڪي هُئي . ۽ جي اڄ ڪله، مُلڪ نئين پاڪستان (ذوالفقار علي ڀُٽو جي پاڪستان) تي ڪو نظربد نٿو رکي سگهي ته ته ان جو ڪارڻ به صرف شهيد ڀُٽو جو (نيوڪلر بم) ۽ بي نظير جي (ميزائل ٽيڪنالاجي) آهي. هاڻ فيقلو توهان ڪريو ته پاڪستان (فيڊرل مُلڪ جيڪو سنڌ جي پائي ت ئي قائم آهي) لِاءِ ۽ خاص طور سنڌ لِاٰءِ پيپلز پارٽي ڇو ضروري هُئي ۽ آهي جتي سنڌ مان اهڙي ٻي ڪا قيادت تيار نه ٿي سگهي آهي اڃان تائين ۽ جتي توهانجا وڏيرا اڃا به اسٽيبلشمينٽ جا پاٿاريدار ۽ مشرف جي گهر ۾ ميٽنگون ڪندڙ آهن. هر دئور ۾ انجنيئرڊ اليڪشنس ڪرائي سنڌ جي ليڊرشپ (پيپلز پارٽي) جو وُجود پنجاب مان ختم ڪرايو وڃي ٿو ۽ سنڌ مان ختم ڪرائڻ لاِ بينظير جي شهادت کان پوءَ سنڌ جو ڪرپٽ وڏيرو ۽ ڪامورو اڳيان آني غريب عوام جي (پيپلز پارٽيءَ )۾ غالب ڪيو ويو ۽ اندران کاٽ هڻي عريب ماڻهن جي (پيپلز پارٽيءَ )جو وجھود مٽائڻ جي ڪوشش ڪئ پئي وڃي جو سنڌي وڏيرو ته مُٺ ۾ آهي پر غريب ۽ باشعور سنڌي اشانيءَ سان مُٺ ۾ نٿو اچي. سنڌي وڏيرن ، پين، ميرن، شاهن ، رئيسن ، ڪانڀو خانن کي ڪهڙو اعتراض ٿيندو جو سنڌ جا سمورا وسيلا پنجابي اسٽيبلشمينٽ جي قبضي ۾ هليا وڃن. اسٽيبلشمينٽ جو روحاني پُٽ نوازشريف مشرف اسٽيبلشمينٽ جي ڪري اسٽيبلشمينٽ کان ڌار ٿي پنجاب مان پهريون جهموري اواز اُٿيو ۽ پيپلز پارٽيءَ سان ڪُلهو ڪُلهي ۾ ملائڻ لڳو ته عمران خان ۽ طاهرالقادري ۽ ايم ڪيو ايم کي سنڌ به ٽڪڙ ڪري هڪ ڏيڻ جي لالچ تي لانچ ڪيو ويو. ڪمزوز نواز شريف ٻيٽ نه جهلي سگيو ۽ واپس پنهنجي روحاني پيرن اسٽيبلشمينٽ سان ملي اقتدار ته حصيوار ٻنآئي ڇڏيو جيڪا منشا ۽ مرضي عمران خان ۽ طاهرالقادري ۽ متحده گٺ جوڙ کي آني لانچ ڪرڻ جي حوئي ۽ صبح جو ڀُلو جڏنهن نواز شريف واپس اسٽيبلشمينٽي دوستن وٽ هلي ويو ته متحده، عمران خان ۽ طاهرالقادري لاداو ٿي ويا، طاهراقادريءَ 10 مانهون مارائي ملڪ بدر ٿي ويو ۽ عمران خان جي پارٽيءَ ۾ اندران ڦڙڦوٽ وڌي وئي ۽ ايم ڪيو ايم ۽ پيپلز پارٽيءَ سان جيڪو حال اهي لڪيل ناهي ۽ رهي سهي ڪثر صولت مرزا، ذوالفقار مرزا، ۽ ٻيا گهُسيڙيل وڏيرا پوري ڪندا. نفرتن جو وقت سامهون آهي ۽ بنگالي سچن مُسلمانن سان ۽ کين علحده ملڪ لاِ مجبور ڪري باقي پاڪستان تي حاوي ٿيڻ جون پنجابي قوتون ڪم ڪري وري ٻين قومن سان نفرتن جو سالسلو جاري و ساري ڪري دهرائي رهيون اهن يعني 1971 بمقابلا 2015. هاڻ ڏسجي ته طاقتور پنجاب کي سڀ ڪُجه ڏيڻ ۽ حوالي ڪرڻ سان ڇا نفرتون محبتن ۾ بدلجي وينيون يا ٻيا سنڌي ليڊر به مقتول بڻبا شهيد قائد اعظم ، شهيد والفقار علي ڀُٽي ۽ شهيد بينظير ڀُٽي جيان؟ ۽ سنڌي مڻهون حسب عادت نشن ۾ چور ٿي سالانا ڀير تي ڏونڪو هڻي ناچ ڪندا يا ڪڏنهن نشن جي ننڊن مان اُٿي به کڙا ٿيندا. ڇو جو جنگ ٻي ناهي طاقتور پنجاب ، پاڪستان جي ٻين صوبن تي به مُڪمل حاوي ٿيڻ چاهي ٿو ۽ ان لاءِ بهانا ۽ به هزار موجود ڪري، گهوسڙو وهي، جيالا هٽائي پئدا ڪرايا ويا آهن.
