دنيا جو ٽيون وڏو انقلاب تڏهن آيو، جڏهن انسان ذات وات مان نڪرندڙ آوازن کي پهرين لهجي ۽ پوءِ ٻوليءَ جو درجو ڏنو. هڪ اندازي موجب هن وقت ۾ دنيا نَوَ (9) هزار ٻوليون آهن، جڏهن ته لهجن جو ڪو ڪاٿو ئي ناهي. گذريل پنج هزار سالن دوران ڪئين ٻوليون ۽ لهجا ختم ٿي چڪا آهن. سنڌ دنيا جو واحد خطو اهي، جتي لڳ ڀڳ ڏھ هزار سال اڳ سنڌي ٻولي ۽ ان جي صورتخطي ٺاهي ويئي. ان وقت کان وٺي سنڌي ٻولي دائم ۽ قائم ته آهي پر هاڻي سنڌي ٻوليءَ کي جيترو خطرو سنڌي ڳالهائيندڙن کان آهي اهڙو خطرو ٻوليءَ کي اڳ ڪڏهن نه هو. ماضيءَ ۾ سنڌين کان سواءِ سنڌ تي ڪيترين ئي غير سنڌي قومن (عربن، ارغونن، ترخانن، مغلن، انگريزن وغيره) حڪومتون ڪيون آهن. تنهنڪري عربي، فارسي، انگريزيءَ وغيره جو سنڌي ٻوليءَ تي گھڻو اثر پيو ۽ انهن ٻولين جا ڪيترائي لفظ ٿوري تبديليءَ سان يا وري جيئن جو تيئن سنڌيءَ ۾ زم ٿي ويا. ان سان سنڌيءَ ٻوليءَ جي رڳو صورتخطي تبديل ٿيندي رهي. پر هاڻي سنڌي ٻوليءَ جي خطرناڪ صورتحال آهي. ڀارت ۾ رهندڙ سنڌي هندن جي ٻولي ۾ هندي ٻولي جو اثر، پرڏيهه ۾ رهندڙ سنڌين تي اتان جي علاقائي ٻوليءَ جو اثر ۽ ڳوٺن مان لڏ پلاڻ ڪري شهر ۾ رهندڙ سنڌين تي اردو ۽ انگريزي ٻولي جو اثر ايترو ته وڌي ويو آهي جو اڪثر سنڌي ڳالهائيندي پنهنجي مادري ٻوليءَ کان پهريان ڌارين ٻولين جا لفظ زبان تي تريو اچن. ان طرح نج سنڌي لفظ مٽجڻ لڳا آهن. رڳو ايترو ئي نه پر هاڻي ته شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي شاعري ۾ موجود لفظ سمجهڻ لاءِ به ڌارين ٻولين جو سهارو پيو ورتو وڃي. سنڌي ٻوليءَ ۾ موجود لفظن جي مٽجڻ جي ان سلسلي کي جيڪڏهن نه روڪيو ويو ته هڪ اندازي موجب پوري دنيا ۾ لڳ ڀڳ ساڍا 7 ڪروڙ سنڌي ٻولي ڳالهائيندڙ جلد پنهنجي ٻولي جي لفظن کي وساري ويهندا. سنڌ سلامت سنڌي ٻوليءَ جي اهڙي خطرناڪ صورتحال کان واقف آهي ۽ ٻوليءَ جي بقاء لاءِ سدائين ڪوششون ڪندي رهي آهي. انهن ئي ڪوششن تحت هڪ اضافي وک کڻندي ”سنڌ سلامت لفظيڪار“ کي پيش ڪجي ٿو. (سنڌ سلامت لفظيڪار) هي سنڌي ٻوليءَ جي لفظن جو اهڙو ته جامع ڊيٽابيس آهي جنهن کي سهيڙي پروگرامنگ ذريعي ڪنٽرول ۾ آندو ويو آهي. سنڌ سلامت لفظيڪار ذريعي توهان سنڌي ٻوليءَ جي ڪنهن به لفظ کي سولائي سان ڳولي سگهوٿا بس ان لاءِ ڪنهن به سنڌي لفظ جا رڳو هڪ يا ٻه اکر لکي ڳولا ڪري سگهجي ٿي. ان طرح سنڌ سلامت لفظيڪار نه رڳو هر عام ۽ خاص سنڌين لاءِ فائديمند آهي پر سنڌي پروگرامنگ ڪندڙ ڊيولپرس لاءِ ڪارپس، سنڌي ادب لاءِ وڏو لفظي ذخيرو ۽ شاعرن لاءِ جهڙوڪ ڏات ديوي آهي. سنڌ سلامت لفظيڪار جي مکيه فيچرس ۾ شامل آهن: • هم قافيه لفظن جي ترت ڳولا • شروع واري اکرن تي مشتمل لفظن جي ڳولا • آخر واري اکرن تي مشتمل لفظن جي ڳولا • وچ واري اکرن تي مشتمل لفظن جي ڳولا • جامع ۽ مستند لفظن جو ذخيرو • ڳولا نتيجي ۾ ايندڙ لفظن جي جامع درستگي • ڳولا نتيجي ۾ ايندڙ لفظن جي سنڌي لينگويج اٿارٽي جي ڊڪشنري پورٽل سان ڳانڍاپو. جيئين لفظن جي درستگي ۽ معنيٰ کي جانچي سگهجي اميد ته سنڌ سلامت طرفان سنڌي ٻوليءَ جي بقاء لاءِ هي ڪوشش پڻ لاڀائتي ثابت ٿيندي.
دير آيد درست آيد .. مونکي اميد آهي ته سنڌسلامت جو هي پراجيڪٽ پڻ پوين سمورن پيش ڪيل پراجيڪٽس جيان مقبول ۽ ڪارائتو ثابت ٿيندو.
تمام بهترين ڪاوش شاعر ۽ ادب دوست ماڻهن لاءِ ڄاڻ خزانو جيتري به تعريف ڪجي گھٽ هوندي، سنڌ سلامت جا ٿورا اگر لاهي نه سگهياسين ته ڳائينداسين ضرور
سنڌ سلامت وقت به وقت پهنجي وس آهي سنڌي ٻولي جي خدمت ۾ پيش پيش رهي آهي........... ”سنڌ سلامت لفظيڪار“ هڪ بهترين ء ڪارائتو پروجيڪٽ ثابت ٿيندو.
دوستو، ھي واقعي ھڪ بيمثال ڄاڻ جو خزانو آھي. ھتي اھڙا لفظ ملي ٿا وڃن، جيڪي نه ڪڏھن ٻڌا نه ئي پڙھيا ھئا. سنڌ سلامت جي سڄي سنگت کي سلام پيش ڪجي ٿو
سنڌ سلامت سنڌي ٻولي ادب جي لاءِ بي مثال باڪمال خدمت آهي پوري ٽيم جي لاءِ دعاڳو آهيون مولا کين سلامت رکي آباد رکي، جئي سنڌ سلامت سٿ، جئي سنڌي ٻولي، جئي رهبر لطيف، جئي سنڌ
