نثارابڙو
نائب منتظم
ياد ناهي ته عينڪ ڪٿي لاهي رکي؟ نئين دوست جو نالو ڇا هو؟، اهڙي قسم جون شيون جڏهن وسرڻ شروع ٿين ته سمجهبو ته اسين ڪيترا مصروف آهيون ... جڏهن اسين ڌيان يا توجهه ڏئي نه سگهون، اسين جيڪي ياداشتون سنڀاليون سي ڪمزور آهن ۽ اسانکي ان وقت تڪيلف جو منهن ڏسڻو پوي ٿو جڏهن ڪنهن ماَضيءَ کي ياد ڪرڻ جي ڪوشش ڪريون ٿا.
پنهنجي ذهن کي جوان رکڻ جو سادو راز هي آهي ته؛ پنهنجي ذهن کي هڪ شڪل ڏيو، ” اسين پنهنجي بدن جي ورزش ڪريون ٿا، پر ڪو فائدو ناهي جو جسم ته سٺي شڪل ۾ هجي پر ذهن موڳو مٽر هجي ۽ اوهانجي جسم سان ڀيٽ نه کائيندو هجي، ٺيڪ آهي اوهان هر شئي لکي سگهو ٿا، پنهنجي فهرست سنڀاليو ٿا، پنهنجي نوٽ بڪ تي، فون تي يا ڪمپيوٽر تي پنهنجن ڪمن جي فهرست ٺاهي ۽ سنڀالي لکو ٿا پر جڏهن اهي شيون اوهانجي ويجهو ناهن ته ڇا ڪندا؟ ۽ جيڪڏهن اوهان پنهنجي ذهن کي سگهارو ڪرڻ چاهيو ٿا ته هي ماهر نفسيات ۽ ماهر دماغ انسانن جا ٻڌايل ڪجهه نقطا آزمائي ڏسو جيڪي اوهانجي ذهن کي ڦڙت ڪرڻ ۾ مددگار ثابت ٿيندا.
ڄميل دماغ؛ ” هن جو نالو ڇا آهي؟“
1. ڌيان ڏيو. جڏهن اوهانجو ڪنهن سان تعرف ڪرايو وڃي، ته ڌيان سان سندس نالو ٻڌو، انکانپوءِ ان نالي کي پاڻ وٽ محفوظ ڪريو، سندس نالي جي هجي spelling ڪريو، ۽ سوچيو ته ڪانڊيرو ”ڪ“ سان يا ” ق“ سان لکبو ۽ نالي واري لفظ جي معني پڻ سوچي وٺو، جيئن ڪانڊيرو هڪ ڪنڊن وارو وڻ آهي يا وري ...؟؟؟ ۽ جنهن سان اوهانجو تعرف ٿيو آهي، ڳالهائڻ دوران انجو نالو وٺي کيس مخاطب ٿيو ... ۽ الله واهي چوڻ وقت پڻ سندس نالو سان پڪاريو.
2. نالي جي تصوير ٺاهيو! جنهن شخص جو نالو اوهانکي ياد ڪرڻو آهي ته ان ماڻهونءَ جا نقش نگار، جسماني ڊئول اوهانجي ڪنهن دوست يا مِٽَ سان ملندو هجي ته اوهان ان جي تصوير ٺاهيو ؛
مثال؛ جي هن همراه جون ڀروون ڪجهه گهاٽيون هجن ها ته مون واري سوٽ ”انب“ جي شڪل جهڙو ٿي پوندو ... ۽ جي سندس اکيون ڀوريون هجن ها ته صفا مون واري دوست ” ٻلي“ جهڙو ٿي پوندو وغيره ....
3. يادگار قائم ڪيو؛ نالي جي اڳيان پويان ڪو لقب ٺاهيو ته جيئن سندس نالو اوهانجي ذهن م وڌيڪ عرصي تائين قائم رهي يا وري ڪو اهڙو يادگار يا تاريخي نالو يا واقعو يا وري ڪو اهڙو ٻيو ميل کائيندڙ يادگار ان نالي سان منسوب ڪيو.
4. آساني پئدا ڪريو؛ مٿين عملن سان گڏ، جيڪڏهن تعرف ڪرائيندڙ پنهنجو شناختي پتو (Visiting Card/Business Card) اوهانکي ڏئي ٿو ته اوهان ان پتي تي ياداشتي نوٽ لکي ڇڏيو، مثلن تاريخ، جڳهه يا واقعو وغيره ته جيئن جڏهن به اوهانکي اهو پتو ملي ته اوهانکي اهو شخص ياد اچي وڃي.
پنهنجي ذهن کي جوان رکڻ جو سادو راز هي آهي ته؛ پنهنجي ذهن کي هڪ شڪل ڏيو، ” اسين پنهنجي بدن جي ورزش ڪريون ٿا، پر ڪو فائدو ناهي جو جسم ته سٺي شڪل ۾ هجي پر ذهن موڳو مٽر هجي ۽ اوهانجي جسم سان ڀيٽ نه کائيندو هجي، ٺيڪ آهي اوهان هر شئي لکي سگهو ٿا، پنهنجي فهرست سنڀاليو ٿا، پنهنجي نوٽ بڪ تي، فون تي يا ڪمپيوٽر تي پنهنجن ڪمن جي فهرست ٺاهي ۽ سنڀالي لکو ٿا پر جڏهن اهي شيون اوهانجي ويجهو ناهن ته ڇا ڪندا؟ ۽ جيڪڏهن اوهان پنهنجي ذهن کي سگهارو ڪرڻ چاهيو ٿا ته هي ماهر نفسيات ۽ ماهر دماغ انسانن جا ٻڌايل ڪجهه نقطا آزمائي ڏسو جيڪي اوهانجي ذهن کي ڦڙت ڪرڻ ۾ مددگار ثابت ٿيندا.
ڄميل دماغ؛ ” هن جو نالو ڇا آهي؟“
1. ڌيان ڏيو. جڏهن اوهانجو ڪنهن سان تعرف ڪرايو وڃي، ته ڌيان سان سندس نالو ٻڌو، انکانپوءِ ان نالي کي پاڻ وٽ محفوظ ڪريو، سندس نالي جي هجي spelling ڪريو، ۽ سوچيو ته ڪانڊيرو ”ڪ“ سان يا ” ق“ سان لکبو ۽ نالي واري لفظ جي معني پڻ سوچي وٺو، جيئن ڪانڊيرو هڪ ڪنڊن وارو وڻ آهي يا وري ...؟؟؟ ۽ جنهن سان اوهانجو تعرف ٿيو آهي، ڳالهائڻ دوران انجو نالو وٺي کيس مخاطب ٿيو ... ۽ الله واهي چوڻ وقت پڻ سندس نالو سان پڪاريو.
2. نالي جي تصوير ٺاهيو! جنهن شخص جو نالو اوهانکي ياد ڪرڻو آهي ته ان ماڻهونءَ جا نقش نگار، جسماني ڊئول اوهانجي ڪنهن دوست يا مِٽَ سان ملندو هجي ته اوهان ان جي تصوير ٺاهيو ؛
مثال؛ جي هن همراه جون ڀروون ڪجهه گهاٽيون هجن ها ته مون واري سوٽ ”انب“ جي شڪل جهڙو ٿي پوندو ... ۽ جي سندس اکيون ڀوريون هجن ها ته صفا مون واري دوست ” ٻلي“ جهڙو ٿي پوندو وغيره ....
3. يادگار قائم ڪيو؛ نالي جي اڳيان پويان ڪو لقب ٺاهيو ته جيئن سندس نالو اوهانجي ذهن م وڌيڪ عرصي تائين قائم رهي يا وري ڪو اهڙو يادگار يا تاريخي نالو يا واقعو يا وري ڪو اهڙو ٻيو ميل کائيندڙ يادگار ان نالي سان منسوب ڪيو.
4. آساني پئدا ڪريو؛ مٿين عملن سان گڏ، جيڪڏهن تعرف ڪرائيندڙ پنهنجو شناختي پتو (Visiting Card/Business Card) اوهانکي ڏئي ٿو ته اوهان ان پتي تي ياداشتي نوٽ لکي ڇڏيو، مثلن تاريخ، جڳهه يا واقعو وغيره ته جيئن جڏهن به اوهانکي اهو پتو ملي ته اوهانکي اهو شخص ياد اچي وڃي.
**** هلندڙ ****
)
