صراط بلوچ
سينيئر رڪن
****بيت جي پڙهڻي****
وَحۡدَهُ لَا شَرِيۡڪَ لَہُ جان ٿو چَئين اِيَّ
تان مَڃ مُحَمَّدُ ڪارَڻِي، نِرتُون مَنجهان نِيهَن،
تان تون وَڃِو ڪِيئن نايين سِرُ ٻِيَنِ کي.
**رسالن جا عڪس**
1)- گنج شريف جو عڪس صراط بلوچ
2)- رسالو علامه آئي آئي قاضي جو عڪس صراط بلوچ
3)- رسالو ٻانھون خان شيخ جو عڪس صراط بلوچ
4)- رسالو مرزا قليچ بيگ جو عڪس نظام الدين لاشاري
5)- بمبئي ڇاپو 1867 جو عڪس
6)-رسالو ڊاڪٽر گربخشاڻي جو عڪس مھراڻ سنڌي
7)-رسالو ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ جو عڪس مھراڻ سنڌي
8)-رسالو استاد لغاري جو عڪس علي غلام مري
**سٽ پھرين**
وَحۡدَهُ لَا شَرِيۡڪَ لَہُ جان ٿو چَئين اِيَّ
ھن سٽ جي آخري لفظ جون صورتون
اِيَّ
ايئن
پھرين صورت پراڻي آھي جيڪا گنج شريف ۾ موجود آھي
ٻئي صورت موجودہ لکت واري آھي.
*اِيَّ*- ھي صورت گنج شريف ، ڊاڪٽر گربخشاڻي، غلام محمد شاھواڻي وارن رسالن ۾ آيل آهي.
*ایئن*- (برٽش ميوزم ڇاپو بلوچ) علامه آئي آئي قاضي، ٻانھون خان شيخ، استاد لغاري،
ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ وارن رسالن ۾ آيل آهي.
مرزا قليچ بيگ ھن صورت ۾ *ن* رکي آھي *اينئن*
سٽ ٻئين
تان مَڃ مُحَمَّدُ ڪارَڻِي، نِرتُون مَنجهان نِيهَن،
پھريون 01
نرتو
نرتون
نرتئون
*نرتو* گنج، شريف، بمبئي ڇاپون 1867, ٻانھون خان شيخ وارن رسالن ۾ آيل آهي.
*نرتون* مرزا قليچ بيگ، ڊاڪٽر گربخشاڻي، ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ
*نرتئون* علامه آئي آئي قاضي، استاد لغاري وارن رسالن ۾ آيل آهي.
ٻيون 02
نيه - پراڻي صورت
نينھن - موجوده صورت
نيھن -
نيه - گنج شريف، بمبئي ڇاپون 1867، گربخشاڻي وارن رسالن ۾ آيل آهي.
نينھن - ٻانھون خان شيخ، مرزا قليچ بيگ وارن رسالن ۾ آيل آهي.
نيھن - (برٽش ميوزم ڇاپو بلوچ) علامه آئي آئي قاضي، ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ، استاد لغاري وارن رسالن ۾ آيل آهي.
سٽ ٽئين
تان تون وَڃِو ڪِيئن نايين سِرُ ٻِيَنِ کي.
پھريون 01
ڪِيَّ - پراڻي صورت.
ڪيئن - موجوده صورت
*ڪِيَّ* - گنج، ، ڊاڪٽر گربخشاڻي، (بمبئي ڇاپون 1867 ڪِنيَّ) وارن رسالن ۾ آيل آهي.
*ڪيئن* - (برٽش ميوزم ڇاپو بلوچ)علامه آئي آئي قاضي، ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ، استاد لغاري وارن رسالن ۾ آيل آهي.
ٻيون 02
نايين
نائيين- پراڻيون صورتون
نائين - موجوده صورت
نائين - مرزا قليچ بيگ, ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ، استاد لغاري، وارن رسالن ۾ آيل آهي.
نايين- ڊاڪٽر گربخشاڻي واري رسالن ۾ آيل آهي.
نائيين - ٻانھون خان، (علامه آئي آئي قاضي نایئین) وارن رسالن ۾ آيل آهي.
سمري لفظي صورتون
**پھريون لفظ**
اِيَّ
ايئن
**ٻيون لفظ**
نرتو
نرتون
نرتئون
**ٽيون لفظ**
نيه -
نينھن
نيھن
**چوٿون لفظ**
ڪِيَّ -
ڪيئن -
**چوٿون لفظ**
نائين
نايين
نائيين
**لفظن جون تبديليون**
تان
سر
ڪنڌ
بلوچ صاحب ٻئين سٽ جو لفظ *تان* نه لکيو آھي.
آخر سٽ ۾ آيل لفظ *سر* کي مرزا قليچ بيگ ء علامه آئي آئي قاضي مٽائي *ڪنڌ* لکيو آھي جيڪا ھنن صاحبن جي پنھنجي راءِ ٿي سگھي باقي گنج واري لفظ *سر* کي اڪٽر محققين ساڳيو رکيو آھي.
وَحۡدَهُ لَا شَرِيۡڪَ لَہُ جان ٿو چَئين اِيَّ
تان مَڃ مُحَمَّدُ ڪارَڻِي، نِرتُون مَنجهان نِيهَن،
تان تون وَڃِو ڪِيئن نايين سِرُ ٻِيَنِ کي.
**رسالن جا عڪس**
1)- گنج شريف جو عڪس صراط بلوچ
2)- رسالو علامه آئي آئي قاضي جو عڪس صراط بلوچ
3)- رسالو ٻانھون خان شيخ جو عڪس صراط بلوچ
4)- رسالو مرزا قليچ بيگ جو عڪس نظام الدين لاشاري
5)- بمبئي ڇاپو 1867 جو عڪس
6)-رسالو ڊاڪٽر گربخشاڻي جو عڪس مھراڻ سنڌي
7)-رسالو ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ جو عڪس مھراڻ سنڌي
8)-رسالو استاد لغاري جو عڪس علي غلام مري
**سٽ پھرين**
وَحۡدَهُ لَا شَرِيۡڪَ لَہُ جان ٿو چَئين اِيَّ
ھن سٽ جي آخري لفظ جون صورتون
اِيَّ
ايئن
پھرين صورت پراڻي آھي جيڪا گنج شريف ۾ موجود آھي
ٻئي صورت موجودہ لکت واري آھي.
*اِيَّ*- ھي صورت گنج شريف ، ڊاڪٽر گربخشاڻي، غلام محمد شاھواڻي وارن رسالن ۾ آيل آهي.
*ایئن*- (برٽش ميوزم ڇاپو بلوچ) علامه آئي آئي قاضي، ٻانھون خان شيخ، استاد لغاري،
ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ وارن رسالن ۾ آيل آهي.
مرزا قليچ بيگ ھن صورت ۾ *ن* رکي آھي *اينئن*
سٽ ٻئين
تان مَڃ مُحَمَّدُ ڪارَڻِي، نِرتُون مَنجهان نِيهَن،
پھريون 01
نرتو
نرتون
نرتئون
*نرتو* گنج، شريف، بمبئي ڇاپون 1867, ٻانھون خان شيخ وارن رسالن ۾ آيل آهي.
*نرتون* مرزا قليچ بيگ، ڊاڪٽر گربخشاڻي، ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ
*نرتئون* علامه آئي آئي قاضي، استاد لغاري وارن رسالن ۾ آيل آهي.
ٻيون 02
نيه - پراڻي صورت
نينھن - موجوده صورت
نيھن -
نيه - گنج شريف، بمبئي ڇاپون 1867، گربخشاڻي وارن رسالن ۾ آيل آهي.
نينھن - ٻانھون خان شيخ، مرزا قليچ بيگ وارن رسالن ۾ آيل آهي.
نيھن - (برٽش ميوزم ڇاپو بلوچ) علامه آئي آئي قاضي، ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ، استاد لغاري وارن رسالن ۾ آيل آهي.
سٽ ٽئين
تان تون وَڃِو ڪِيئن نايين سِرُ ٻِيَنِ کي.
پھريون 01
ڪِيَّ - پراڻي صورت.
ڪيئن - موجوده صورت
*ڪِيَّ* - گنج، ، ڊاڪٽر گربخشاڻي، (بمبئي ڇاپون 1867 ڪِنيَّ) وارن رسالن ۾ آيل آهي.
*ڪيئن* - (برٽش ميوزم ڇاپو بلوچ)علامه آئي آئي قاضي، ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ، استاد لغاري وارن رسالن ۾ آيل آهي.
ٻيون 02
نايين
نائيين- پراڻيون صورتون
نائين - موجوده صورت
نائين - مرزا قليچ بيگ, ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ، استاد لغاري، وارن رسالن ۾ آيل آهي.
نايين- ڊاڪٽر گربخشاڻي واري رسالن ۾ آيل آهي.
نائيين - ٻانھون خان، (علامه آئي آئي قاضي نایئین) وارن رسالن ۾ آيل آهي.
سمري لفظي صورتون
**پھريون لفظ**
اِيَّ
ايئن
**ٻيون لفظ**
نرتو
نرتون
نرتئون
**ٽيون لفظ**
نيه -
نينھن
نيھن
**چوٿون لفظ**
ڪِيَّ -
ڪيئن -
**چوٿون لفظ**
نائين
نايين
نائيين
**لفظن جون تبديليون**
تان
سر
ڪنڌ
بلوچ صاحب ٻئين سٽ جو لفظ *تان* نه لکيو آھي.
آخر سٽ ۾ آيل لفظ *سر* کي مرزا قليچ بيگ ء علامه آئي آئي قاضي مٽائي *ڪنڌ* لکيو آھي جيڪا ھنن صاحبن جي پنھنجي راءِ ٿي سگھي باقي گنج واري لفظ *سر* کي اڪٽر محققين ساڳيو رکيو آھي.