سپريم ڪورٽ سرڪاري ملازمن جي ٻارن کي نوڪري ڏيڻ بابت قانون، جيڪي سروس دوران وفات ڪري ويا، طبي بنيادن تي رٽائر ٿيا يا نوڪري تان هٽايا ويا، سمورن صوبن ۾ ختم ڪري ڇڏيو هو. هن فيصلي جي نتيجي ۾ خيبرپختونخوا حڪومت هڪ نوٽيفڪيشن جاري ڪيو هو ۽ بعد ۾ قانون ۾ ترميم پڻ ڪئي.
آئين جي آرٽيڪل 13 تحت، اهي اميدوار جن جا والدين 18 آڪٽوبر 2024 کان اڳ سروس دوران وفات ڪري ويا، رٽائر ٿي ويا يا طبي بنيادن تي رٽائرڊ ٿيا، انهن تي صوبي پاران جاري ڪيل نوٽيفڪيشن ۽ سپريم ڪورٽ جو فيصلو لاڳو نه ٿيندو. سپريم ڪورٽ جو فيصلو مستقبل (Prospective) لاءِ هوندو، نه ڪي ماضي (Retrospective) لاءِ. اهي ڪيس، جيڪي 18 آڪٽوبر 2024 کان اڳ لاڳاپيل کاتي ڏانهن اماڻيا ويا هئا، پراڻي قانون تحت ئي حل ڪيا ويندا، ۽ درخواست ڏيندڙ قانوني طور نوڪري جا حقدار هوندا.
اڄ سپريم ڪورٽ جي جسٽس منصور علي شاهه جي بينچ اڳيان هڪ اهڙو ڪيس آيو، جنهن ۾ سروس دوران وفات ڪندڙ سرڪاري ملازم جي ڌيءَ کي نوڪري ڏيڻ جو معاملو هو. عدالت اڳوڻن اصولن کي نظر ۾ رکندي متاثر عورت جي حق ۾ فيصلو ڏنو ۽ نوڪري ڏيڻ جا حڪم جاري ڪيا.
خيبرپختونخوا حڪومت موقف اختيار ڪيو ته سپريم ڪورٽ جي اڳوڻي چيف جسٽس فائز عيسيٰ جي فيصلي مطابق، سرڪاري ملازمن جي ٻارن کي ترجيحي بنيادن تي نوڪري نٿي ملي سگهي. ان کان علاوه، حڪومت جو چوڻ هو ته متاثر عورت شادي شده آهي، تنهنڪري هوءَ پنهنجي والد جي جاءِ تي نوڪري جي حقدار نه ٿي ٿي سگهي. جسٽس منصور علي شاهه ايڊووڪيٽ جنرل خيبرپختونخوا کان پڇيو ته ڪهڙو قانون چوي ٿو ته شادي شده ڌيءَ پنهنجي والد جي وفات کانپوءِ نوڪري جي حق کان محروم ٿي وڃي؟ عدالت واضح ڪيو ته هي ڪيس 2024 جي فيصلي کان اڳ جو آهي، تنهنڪري نئين قانون جو اطلاق نه ٿيندو، ۽ عورت پنهنجي نوڪري جي حقدار آهي.
هي فيصلو نه رڳو هڪ اهم قانوني مثال آهي، پر انهن متاثر ماڻهن لاءِ به اميد جي ڪرڻ آهي، جن جا ڪيس پشاور هاءِ ڪورٽ ۾ سپريم ڪورٽ جي اڳوڻي فيصلي جي بنياد تي رد ڪيا ويا هئا. هاڻي اهي سپريم ڪورٽ جي هن تازي فيصلي جي روشني ۾ هاءِ ڪورٽ ۾ نظرثاني (Review) جي درخواست داخل ڪري سگهن ٿا ۽ رليف حاصل ڪري سگهن ٿا.