Sindhi Media
سينيئر رڪن
*ايڪٽنگ 
پرفارمنگ آرٽ (ڪلاس 3).*
ھاڻي اچو ته مختلف ٻولين جي ڊرامن جي ليجنڊري ايڪٽرن جي پرفارمنگ وڊيو ڪلپ جي اڀياس ڪري انهن جي موڊس کي ڏسي سمجهي پنهنجي مشق جاري رکون۔
خالي پرفارمنگ آرٽ جي شاخن مان نڪتل واٽرن ۾ ايڪٽر ڳولهي ٿاڦوڙا نه هڻون بلڪه اصولن تي ٻڌل، اداڪارن جي سکيا لاءِ سنڌيءَ ۾ مڪمل ٽريننگ گائيڊ ٺاهيون، جنهن ۾ پنج بنيادي جذبا (موڊ) هجن، ۽ هر هڪ لاءِ توهانجي پريڪثس عملي مشقون پڻ شامل هجن۔
اهي اصول ٽريننگ اسڪول، ڊراما ڪلب يا ورڪشاپ ۾ استعمال ڪري سگهجن ٿا۔
*اداڪاريءَ ۾ پنج اهم موڊ ۽ انهن جون پريڪٽس*
1. *خوشي (Joy / Happiness)*
سمجهاڻي:
خوشيءَ جو اظهار اندروني اطمينان مان پيدا ٿئي ٿو. اها رڳو کلڻ نه آهي، پر هڪ توانائي آهي جيڪا چهري، اکين ۽ آواز مان نڪري ٿي.
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
چهرو کليل، اکيون روشن، مرڪ واضح.
آواز ۾ موسيقي جهڙي نرمي ۽ لهجو چمڪدار.
جسم هلڪو ۽ بي فڪر، حرڪتون نرم.
*پريڪٽس:*
1. ڪنهن سٺو ڏينهن يا ياد کي تصور ڪريو.
2. ساڳي لمحي جو احساس دل ۾ آڻيو.
3. هاڻي اهو احساس هڪ ڊائلاگ ۾ وجھو، مثلاً:
“اڄ ته لڳي ٿو دنيا منهنجي آهي!”
*مقصد:*؛حقيقي خوشي محسوس ڪري لفظن ۾ وجهڻ۔
2. *ڪاوڙ (Anger)*
سمجهاڻي:
ڪاوڙ تڏهن پيدا ٿئي ٿي جڏهن ڪنٽرول وڃائجي يا ناانصافي محسوس ٿئي۔
پر اداڪاريءَ ۾ اها منظم ڪاوڙ هجڻ گهرجي، نه ته اوهان حاوي نه ٿي سگهندا۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
چهرو ڳاڙهو يا سخت.
آواز تيز، ڇرڪندڙ ۽ تيزي سان نڪرندڙ.
هٿ سخت، مٺيون بند، جسم اڳتي جھڪيل.
*پريڪٽس:*
1. تصور ڪريو ڪنهن توهان سان ناانصافي ڪئي آهي۔
2. جذبي کي محسوس ڪريو، پر ڪنٽرول ۾ رکو۔
3. ڊائلاگ چوندا وقت هر لفظ تي زور ڏيو:
“هاڻي بس! ڪافي ٿي ويو!”
*مقصد:* جذبي کي ڪنٽرول ۾ رکي حقيقي بڻائڻ۔
3. *اداسي (Sadness)*
سمجهاڻي:
اداسي اندر جي کوٽ مان نڪري ٿي — جڏهن ڪو وڃائي ويهون يا اميد ٽٽي وڃي۔
اداڪار کي صرف روئڻو نه، پر “دل جي وزن” کي ڏيکارڻو آهي۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
اکين ۾ نمي، آواز ٽٽل، لهجو سست.
ڪلهن ۾ جهڪاءُ، هلڻ آهستي.
چهري تي بي آواز خاموشي.
*پريڪٽس:*
1. ڪنهن وڃايل شيءِ يا ماڻهوءَ کي تصور ڪريو۔
2. دل ۾ اهو احساس آڻيو پر زوري روئو نه۔
3. ڊائلاگ آهستي چئو:
“ڪاش، مان هڪ دفعو ٻيهر کيس ڏسي سگهان.”
*مقصد:* خاموش احساس ذريعي دل کي ڇهڻ۔
4. *ڊپ (Fear)*
سمجهاڻي:
ڊپ جو مطلب آهي بي يقيني ۽ خطري جو احساس۔
اهو جسم ۾ ساهه جي رفتار ۽ اکين جي حرڪت سان ظاهر ٿئي ٿو۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
اکين ۾ وسعت، چهرو ڇرڪيل.
ساهه تيز، آواز ٽٽل يا ٿڌو.
جسم پٺتي هٽيل، هٿ لرزندڙ.
*پريڪٽس:*
1. تصور ڪريو رات جو اوچتو ڪنهن جو آواز ٻڌو ٿا۔
2. ساهه وٺو تيزي سان، پوءِ ڊائلاگ چئو:
“ڪير آهي…؟ ٻاهر ڪير آهي؟”
*مقصد:* جسم ۽ آواز سان خوف پيدا ڪرڻ۔
5. *نفرت (Disgust)*
سمجهاڻي:
نفرت هڪ ردعمل آهي جنهن ۾ ڪو شيءَ يا شخص توهان لاءِ ناگوار هجي۔
اداکاريءَ ۾ اها چهري ۽ آواز سان ظاهر ٿئي ٿي۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
چهرو ڇرڪيل، نڪ چڙهيل، اکين ۾ بيزاري.
آواز ۾ زور گهٽ، پر ڇرڪ سان.
جسم ٿورو پٺتي ڇڪيل.
*پريڪٽس:*
1. تصور ڪريو ڪا بدبودار شيءَ يا شخص ڏٺو اٿو۔
2. فطري ردعمل آڻيو ۽ ڊائلاگ چئو:
“ڇا هي به انسان آهي؟”
*مقصد:* ردعمل کي فطري ۽ بنا زوري بڻائڻ۔
*مجموعي مشق (For Class Practice)*
هر انٽرن (ٽرينيء) وٽ هڪ ڊائلاگ هجي ۽ ان کي پنجن موڊن ۾ ادا ڪرڻ جي پريڪٽس هجي۔
مثلاً ڊائلاگ:
*“مان توکي ڄاڻان ٿو!”*
خوشيءَ ۾
ڪاوڙ ۾
اداسيءَ ۾
ڊپ ۾
نفرت ۾
پوءِ هر انٽرن پنهنجي اينڊرائيڊ وڊيو رڪارڊ ڪري ڏسي ته ڪيئن موڊ تبديلي سان چهري، آواز ۽ جسم جو اظهار بدلجي ٿو۔
پرفارمنگ آرٽ (ڪلاس 3).*ھاڻي اچو ته مختلف ٻولين جي ڊرامن جي ليجنڊري ايڪٽرن جي پرفارمنگ وڊيو ڪلپ جي اڀياس ڪري انهن جي موڊس کي ڏسي سمجهي پنهنجي مشق جاري رکون۔
خالي پرفارمنگ آرٽ جي شاخن مان نڪتل واٽرن ۾ ايڪٽر ڳولهي ٿاڦوڙا نه هڻون بلڪه اصولن تي ٻڌل، اداڪارن جي سکيا لاءِ سنڌيءَ ۾ مڪمل ٽريننگ گائيڊ ٺاهيون، جنهن ۾ پنج بنيادي جذبا (موڊ) هجن، ۽ هر هڪ لاءِ توهانجي پريڪثس عملي مشقون پڻ شامل هجن۔
اهي اصول ٽريننگ اسڪول، ڊراما ڪلب يا ورڪشاپ ۾ استعمال ڪري سگهجن ٿا۔
*اداڪاريءَ ۾ پنج اهم موڊ ۽ انهن جون پريڪٽس* 1. *خوشي (Joy / Happiness)*سمجهاڻي:
خوشيءَ جو اظهار اندروني اطمينان مان پيدا ٿئي ٿو. اها رڳو کلڻ نه آهي، پر هڪ توانائي آهي جيڪا چهري، اکين ۽ آواز مان نڪري ٿي.
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
چهرو کليل، اکيون روشن، مرڪ واضح.
آواز ۾ موسيقي جهڙي نرمي ۽ لهجو چمڪدار.
جسم هلڪو ۽ بي فڪر، حرڪتون نرم.
*پريڪٽس:*1. ڪنهن سٺو ڏينهن يا ياد کي تصور ڪريو.
2. ساڳي لمحي جو احساس دل ۾ آڻيو.
3. هاڻي اهو احساس هڪ ڊائلاگ ۾ وجھو، مثلاً:
“اڄ ته لڳي ٿو دنيا منهنجي آهي!”
*مقصد:*؛حقيقي خوشي محسوس ڪري لفظن ۾ وجهڻ۔ 2. *ڪاوڙ (Anger)*سمجهاڻي:
ڪاوڙ تڏهن پيدا ٿئي ٿي جڏهن ڪنٽرول وڃائجي يا ناانصافي محسوس ٿئي۔
پر اداڪاريءَ ۾ اها منظم ڪاوڙ هجڻ گهرجي، نه ته اوهان حاوي نه ٿي سگهندا۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
چهرو ڳاڙهو يا سخت.
آواز تيز، ڇرڪندڙ ۽ تيزي سان نڪرندڙ.
هٿ سخت، مٺيون بند، جسم اڳتي جھڪيل.
*پريڪٽس:*1. تصور ڪريو ڪنهن توهان سان ناانصافي ڪئي آهي۔
2. جذبي کي محسوس ڪريو، پر ڪنٽرول ۾ رکو۔
3. ڊائلاگ چوندا وقت هر لفظ تي زور ڏيو:
“هاڻي بس! ڪافي ٿي ويو!”
*مقصد:* جذبي کي ڪنٽرول ۾ رکي حقيقي بڻائڻ۔ 3. *اداسي (Sadness)*سمجهاڻي:
اداسي اندر جي کوٽ مان نڪري ٿي — جڏهن ڪو وڃائي ويهون يا اميد ٽٽي وڃي۔
اداڪار کي صرف روئڻو نه، پر “دل جي وزن” کي ڏيکارڻو آهي۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
اکين ۾ نمي، آواز ٽٽل، لهجو سست.
ڪلهن ۾ جهڪاءُ، هلڻ آهستي.
چهري تي بي آواز خاموشي.
*پريڪٽس:*1. ڪنهن وڃايل شيءِ يا ماڻهوءَ کي تصور ڪريو۔
2. دل ۾ اهو احساس آڻيو پر زوري روئو نه۔
3. ڊائلاگ آهستي چئو:
“ڪاش، مان هڪ دفعو ٻيهر کيس ڏسي سگهان.”
*مقصد:* خاموش احساس ذريعي دل کي ڇهڻ۔ 4. *ڊپ (Fear)*سمجهاڻي:
ڊپ جو مطلب آهي بي يقيني ۽ خطري جو احساس۔
اهو جسم ۾ ساهه جي رفتار ۽ اکين جي حرڪت سان ظاهر ٿئي ٿو۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
اکين ۾ وسعت، چهرو ڇرڪيل.
ساهه تيز، آواز ٽٽل يا ٿڌو.
جسم پٺتي هٽيل، هٿ لرزندڙ.
*پريڪٽس:*1. تصور ڪريو رات جو اوچتو ڪنهن جو آواز ٻڌو ٿا۔
2. ساهه وٺو تيزي سان، پوءِ ڊائلاگ چئو:
“ڪير آهي…؟ ٻاهر ڪير آهي؟”
*مقصد:* جسم ۽ آواز سان خوف پيدا ڪرڻ۔ 5. *نفرت (Disgust)*سمجهاڻي:
نفرت هڪ ردعمل آهي جنهن ۾ ڪو شيءَ يا شخص توهان لاءِ ناگوار هجي۔
اداکاريءَ ۾ اها چهري ۽ آواز سان ظاهر ٿئي ٿي۔
*ظاهر ڪرڻ جا نشان:*
چهرو ڇرڪيل، نڪ چڙهيل، اکين ۾ بيزاري.
آواز ۾ زور گهٽ، پر ڇرڪ سان.
جسم ٿورو پٺتي ڇڪيل.
*پريڪٽس:*1. تصور ڪريو ڪا بدبودار شيءَ يا شخص ڏٺو اٿو۔
2. فطري ردعمل آڻيو ۽ ڊائلاگ چئو:
“ڇا هي به انسان آهي؟”
*مقصد:* ردعمل کي فطري ۽ بنا زوري بڻائڻ۔ *مجموعي مشق (For Class Practice)*هر انٽرن (ٽرينيء) وٽ هڪ ڊائلاگ هجي ۽ ان کي پنجن موڊن ۾ ادا ڪرڻ جي پريڪٽس هجي۔
مثلاً ڊائلاگ:
*“مان توکي ڄاڻان ٿو!”*
خوشيءَ ۾
ڪاوڙ ۾
اداسيءَ ۾
ڊپ ۾
نفرت ۾
پوءِ هر انٽرن پنهنجي اينڊرائيڊ وڊيو رڪارڊ ڪري ڏسي ته ڪيئن موڊ تبديلي سان چهري، آواز ۽ جسم جو اظهار بدلجي ٿو۔