Sindhi Media
سينيئر رڪن
ڪتاب: دينِ توحيد، واديءِ مهراڻ ۽ انسان جي اصل ڪهاڻي
تحرير ۽ تحقيق : عبدالرزاق ميمڻ
باب 5: دينِ توحيد جو بنيادي پيغام — “لا إله إلا الله” جي حقيقي معنى، تاريخي تسلسل ۽ سنڌ ۾ ان جو سفر
www.facebook.com
1. توحيد جي بنيادي تعريف
لفظ “إله” جي عربي، سامي ۽ قرآني وضاحت.
“لا إله إلا الله” جو مطلب: عبادت، رکوع، سجود، اطاعت، دعا، نذر، خوف، محبت صرف هڪ الله لاءِ.
قرآن جو اصول: وما أُمِروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين.
2. آدم عليه السلام کان شروعاتي توحيد
آدم عليه السلام کي نبوت سان موڪليو ويو — سڀ کان پهريون دين توحيد.
ذريعه حديث: “الله آدم کي پنهنجي صورت تي پيدا ڪيو…” (صحيح مسلم) — انسان جي عزت جو اساس.
زمين تي لهڻ بعد پهريون حڪم: “فلا يعبدوا إلا الله”.
3. عزازيل (ابليس) جي بغاوت — “لا إله إلا أنا” جي مخالفت
ابليس جو پهريون شرڪ: “انا خيرٌ منه” — انا پرستي، نار جي فطرت.
قرآن: أبى واستكبر وكان من الكافرين.
شرڪ جو پهريون جرڙو: الله جي حڪم تي “نفس” کي ترجيح.
4. نوح عليه السلام جو دور — شرڪ جي پهرين تاريخي شڪل
ود، سواع، يغوث، يعوق، نسر: صالح انسانن کي بت بڻايو ويو.
قرآن: وقالوا لا تذرن آلهتكم…
سنڌ ۽ واديءِ مهراڻ جي قديم قومن ۾ به “معبود قبيلائي” نظام جا آثار.
5. ابراهيم عليه السلام — مڪمل توحيد جو بنياد
آزر جي بت پرستي جو رد: إنني براء مما تعبدون.
الله کان “يقين” جي دعا: ولكن ليطمئن قلبي.
ڪعبي جي تعمير: توحيد جي عالمي نشاني.
سنڌ ۾ ابراهيمي عقيدي جا نشان: قديم سامي رسمون، نالن ۽ روايتن ۾.
6. موسيٰ عليه السلام — سياسي بت پرستي خلاف جدوجهد
فرعون: “انا ربكم الأعلى”.
بني اسرائيل ۾ گوسالو پرستي: شرڪ جي سياسي ۽ سماجي معنى.
اهو ئي نظام بعد ۾ عجمي سلطنتن ۾ ورجعتو — سنڌ تي اثر.
7. محمد ﷺ — توحيد جي مڪمل ۽ آخري صورت
حديث معاذ: “حق الله على العباد أن يعبدوه ولا يشركوا به شيئاً”.
“لا إله إلا الله” کي زندگيءَ جو دستور بنائڻ.
اصحاب رسول جو طريقو — مسجد، نه خانقاهون؛ سنت، نه اوتار.
8. توحيد ۽ سنڌ — تاريخي حقيقتون
ابن خلدون: سنڌ سام عليه السلام جي اولاد جي سرزمين.
سنڌو ندي جو مقدس پاڻي (مهرا جل) — توحيد جو اثرياتي نشان.
سن اف سوايل سنڌي قوم ۾ بت پرستيءَ جي کوٽ — فطري توحيد.
9. اسلام کان پوءِ سنڌ — باب الاسلام
محمد بن قاسم سان قرآن جو پهريون درس وادي مهراڻ ۾.
“لا إله إلا الله” کي نظامي ۽ سماجي قانون بڻائڻ.
اصل دين: قرآن + صحيح حديث؛ نه اوتار، نه پيرن جي مريديا.
10. توحيد جي تحريف — سنڌ جي مسخ ٿيل تاريخ ۾ شرڪ جا سبب
سياسي خانقاهون — عباسي، ابدالي ۽ عجم جو اثر.
قبر پرستي، مزار پرستي، اوتارن جا قصا.
قرآن: ولا تدع مع الله أحدًا.
11. “لا إله إلا الله” جو سماجي ۽ تهذيبي اثر
برابري: نه راجا، نه پير، نه مريد.
آزادي: غلامي جو خاتمو.
سنڌي مزاحمت جو بنياد: توحيد.
12. نتيجو: سنڌ لاءِ واحد رستو — توحيد ڏانهن واپسي
قرآن جو حڪم: فاعلم أنه لا إله إلا الله.
حديث: “من مات وهو يعلم أنه لا إله إلا الله دخل الجنة”.
سنڌ جي بحالي، نيشنل سڃاڻپ ۽ سماجي اصلاح جو واحد فلسفو: توحيد.
تحرير ۽ تحقيق : عبدالرزاق ميمڻ
باب 5: دينِ توحيد جو بنيادي پيغام — “لا إله إلا الله” جي حقيقي معنى، تاريخي تسلسل ۽ سنڌ ۾ ان جو سفر
Log in to Facebook
Log in to Facebook to start sharing and connecting with your friends, family and people you know.
لفظ “إله” جي عربي، سامي ۽ قرآني وضاحت.
“لا إله إلا الله” جو مطلب: عبادت، رکوع، سجود، اطاعت، دعا، نذر، خوف، محبت صرف هڪ الله لاءِ.
قرآن جو اصول: وما أُمِروا إلا ليعبدوا الله مخلصين له الدين.
2. آدم عليه السلام کان شروعاتي توحيد
آدم عليه السلام کي نبوت سان موڪليو ويو — سڀ کان پهريون دين توحيد.
ذريعه حديث: “الله آدم کي پنهنجي صورت تي پيدا ڪيو…” (صحيح مسلم) — انسان جي عزت جو اساس.
زمين تي لهڻ بعد پهريون حڪم: “فلا يعبدوا إلا الله”.
3. عزازيل (ابليس) جي بغاوت — “لا إله إلا أنا” جي مخالفت
ابليس جو پهريون شرڪ: “انا خيرٌ منه” — انا پرستي، نار جي فطرت.
قرآن: أبى واستكبر وكان من الكافرين.
شرڪ جو پهريون جرڙو: الله جي حڪم تي “نفس” کي ترجيح.
4. نوح عليه السلام جو دور — شرڪ جي پهرين تاريخي شڪل
ود، سواع، يغوث، يعوق، نسر: صالح انسانن کي بت بڻايو ويو.
قرآن: وقالوا لا تذرن آلهتكم…
سنڌ ۽ واديءِ مهراڻ جي قديم قومن ۾ به “معبود قبيلائي” نظام جا آثار.
5. ابراهيم عليه السلام — مڪمل توحيد جو بنياد
آزر جي بت پرستي جو رد: إنني براء مما تعبدون.
الله کان “يقين” جي دعا: ولكن ليطمئن قلبي.
ڪعبي جي تعمير: توحيد جي عالمي نشاني.
سنڌ ۾ ابراهيمي عقيدي جا نشان: قديم سامي رسمون، نالن ۽ روايتن ۾.
6. موسيٰ عليه السلام — سياسي بت پرستي خلاف جدوجهد
فرعون: “انا ربكم الأعلى”.
بني اسرائيل ۾ گوسالو پرستي: شرڪ جي سياسي ۽ سماجي معنى.
اهو ئي نظام بعد ۾ عجمي سلطنتن ۾ ورجعتو — سنڌ تي اثر.
7. محمد ﷺ — توحيد جي مڪمل ۽ آخري صورت
حديث معاذ: “حق الله على العباد أن يعبدوه ولا يشركوا به شيئاً”.
“لا إله إلا الله” کي زندگيءَ جو دستور بنائڻ.
اصحاب رسول جو طريقو — مسجد، نه خانقاهون؛ سنت، نه اوتار.
8. توحيد ۽ سنڌ — تاريخي حقيقتون
ابن خلدون: سنڌ سام عليه السلام جي اولاد جي سرزمين.
سنڌو ندي جو مقدس پاڻي (مهرا جل) — توحيد جو اثرياتي نشان.
سن اف سوايل سنڌي قوم ۾ بت پرستيءَ جي کوٽ — فطري توحيد.
9. اسلام کان پوءِ سنڌ — باب الاسلام
محمد بن قاسم سان قرآن جو پهريون درس وادي مهراڻ ۾.
“لا إله إلا الله” کي نظامي ۽ سماجي قانون بڻائڻ.
اصل دين: قرآن + صحيح حديث؛ نه اوتار، نه پيرن جي مريديا.
10. توحيد جي تحريف — سنڌ جي مسخ ٿيل تاريخ ۾ شرڪ جا سبب
سياسي خانقاهون — عباسي، ابدالي ۽ عجم جو اثر.
قبر پرستي، مزار پرستي، اوتارن جا قصا.
قرآن: ولا تدع مع الله أحدًا.
11. “لا إله إلا الله” جو سماجي ۽ تهذيبي اثر
برابري: نه راجا، نه پير، نه مريد.
آزادي: غلامي جو خاتمو.
سنڌي مزاحمت جو بنياد: توحيد.
12. نتيجو: سنڌ لاءِ واحد رستو — توحيد ڏانهن واپسي
قرآن جو حڪم: فاعلم أنه لا إله إلا الله.
حديث: “من مات وهو يعلم أنه لا إله إلا الله دخل الجنة”.
سنڌ جي بحالي، نيشنل سڃاڻپ ۽ سماجي اصلاح جو واحد فلسفو: توحيد.