Sindhi Media
سينيئر رڪن
،
ڊيئر انٽرنيز، هاڻ اچو ٿه واپس پنهنجي "پهرئين هفتي جي ڪورس" جي سمجهاڻيء تي وڌيڪ اڳتي وڌون،
جي ٿه توهان جي سکيا کي وڌيڪ گهرو ۽ اثرائتو بڻائڻ لاءِ، مان هاڻي هفتي 1 جي ڏينهن 1 کان شروع ڪندس، جنهن ۾ هر پوائنٽ تي تفصيلي نوٽس، سمجهاڻيون، عملي مشقون، ۽ مثال شامل هوندا.
هفتو 1: ڪهاڻي جي تخليق (Story Creation)
ڏينهن 1: بنيادي ڳالهيون ۽ خيال جي شروعات
عنوان: ڪهاڻي جي تعريف ۽ خيال ڳولڻ جا طريقا
*۽ A. ڪهاڻي ڇا آهي؟*
ليڪچر جا تفصيل/نوٽس:
ڪهاڻي جي تعريف: سادي لفظن ۾، ڪهاڻي اها آهي جڏهن ڪو (ڪردار) ڪنهن رڪاوٽ کي پار ڪري ڪجهه حاصل ڪرڻ چاهي ٿو.
*هي ٻن بنيادي عنصرن جو ميلاپ آهي:*
پلاٽ (واقعا جيڪي ٿين ٿا) ۽ ڪردار (اهو ماڻهو جنهن سان واقعا ٿين ٿا).
*مثال:* هڪ غريب ڇوڪرو (ڪردار) تعليم حاصل ڪرڻ چاهي ٿو *(مقصد)*، پر سندس مائٽ کيس روڪين ٿا *(رڪاوٽ)*.
*ڊرامي ۽ حقيقي زندگي جي ڪهاڻي ۾ فرق:*
حقيقي زندگي اڪثر سست ۽ غير منظم هوندي آهي؛ ڊرامو ڪشش، ڊرامائي تڪرار، ۽ صاف مقصد سان ڀريل هوندو آهي.
ڊرامي ۾، واقعا هميشه ڪردار جي فيصلن مان نڪرندا آهن، جنهن سان سبب ۽ اثر جو سلسلو جڙي پوندو آهي.
*سماجي اهميت:* هڪ سٺي ڪهاڻي رڳو تفريح ناهي؛ اها هڪ سماجي موضوع يا پيغام کي اجاگر ڪري، ماڻهن جي سوچ کي تبديل ڪري سگهي ٿي
*(مثال: ڏاج جو مسئلو، يا ناانصافي).*
پريڪٽيڪل/مشق:
*مشق:* پنهنجي پسنديده سنڌي يا پاڪستاني ڊرامي جو نالو لکو.
*تجزيو:* ان ڊرامي جو مرڪزي ڪردار ڪير هو؟ سندس مرڪزي مقصد ڇا هو؟ ان مقصد ۾ سڀ کان وڏي رڪاوٽ/تڪرار ڪهڙي هئي؟ (جواب ٽن سٽن ۾ لکو.)
*۽ B. خيال ڪيئن ڳولجن؟*
ليڪچر جا تفصيل/نوٽس:
ڏسڻ ۽ ٻڌڻ (مشاهدن جي طاقت): دنيا ۾ هر جاءِ تي ڪهاڻيون موجود آهن.
*مثال:* ڪا غير معمولي ڳالهه جيڪا توهان مارڪيٽ ۾ ڏٺي (ٻن ماڻهن جي وچ ۾ تيز بحث) يا ڪا دل کي ڇهندڙ ڳالهه جيڪا توهان ڪنهن وڏي ماڻهوءَ کان ٻڌي.
*هدايت:* نوٽ ڪريو ته ماڻهو ڪيئن ڳالهائين ٿا، اهي ڪهڙي قسم جا ڪپڙا پائين ٿا، ۽ انهن جي جسم جي ٻولي (Body Language) ڇا ٻڌائي ٿي.
*ذاتي تجربا ۽ ياداشتون:* سڀ کان وڌيڪ اثرائتيون ڪهاڻيون اُهي هونديون آهن جيڪي ليکڪ جي جذبي سان ڳنڍيل هجن.
توهان جي زندگي جو ڪو اهڙو واقعو جنهن توهان کي ڏک يا خوشي ڏني هجي، اها هڪ مضبوط ڪهاڻي جو بنياد بڻجي سگهي ٿو.
*خيالن کي لکڻ لاءِ هڪ 'آئيڊيا بينڪ' يا جرنل:*
خيال ڪنهن به وقت اچي سگهن ٿا (ڊرائيو ڪندي، ماني کائيندي). جيڪڏهن فوري طور نه لکيا ويا، اهي وسري ويندا.
*طريقو:* هڪ ننڍڙي نوٽبڪ يا فون تي نوٽس ايپ کي 'آئيڊيا بينڪ' بڻايو جنهن ۾ سڀ ننڍا خيال، ڊائلاگ، يا عجيب نالا رڪارڊ ڪندا وڃو.
پريڪٽيڪل/مشق:
*مشق: 5 منٽ وٺو.*
ڪم: پنهنجي آس پاس جي ماحول ۾ يا پنهنجي ذهن ۾ سڀ کان وڌيڪ غير معمولي ڳالهه جيڪا توهان کي گذريل 24 ڪلاڪن ۾ نظر آئي، ان کي بنياد بڻائي هڪ سٽ جو خيال لکو.
*مثال* (خراب خيال): هڪ ڇوڪري گهر وئي.
*مثال* (بهتر خيال): هڪ ڇوڪريءَ کي پنهنجي پيءُ کان هڪ پراڻي چاٻي ملي ٿي، جيڪا هن کي هڪ ڀليل راز ڳولڻ تي مجبور ڪري ٿي.
*اهو ڏينهن 1 جو مڪمل ليڪچر آهي.*
ڊيئر انٽرنيز، هاڻ اچو ٿه واپس پنهنجي "پهرئين هفتي جي ڪورس" جي سمجهاڻيء تي وڌيڪ اڳتي وڌون،
جي ٿه توهان جي سکيا کي وڌيڪ گهرو ۽ اثرائتو بڻائڻ لاءِ، مان هاڻي هفتي 1 جي ڏينهن 1 کان شروع ڪندس، جنهن ۾ هر پوائنٽ تي تفصيلي نوٽس، سمجهاڻيون، عملي مشقون، ۽ مثال شامل هوندا.
عنوان: ڪهاڻي جي تعريف ۽ خيال ڳولڻ جا طريقا
*۽ A. ڪهاڻي ڇا آهي؟*
ڪهاڻي جي تعريف: سادي لفظن ۾، ڪهاڻي اها آهي جڏهن ڪو (ڪردار) ڪنهن رڪاوٽ کي پار ڪري ڪجهه حاصل ڪرڻ چاهي ٿو.
*هي ٻن بنيادي عنصرن جو ميلاپ آهي:*
پلاٽ (واقعا جيڪي ٿين ٿا) ۽ ڪردار (اهو ماڻهو جنهن سان واقعا ٿين ٿا).
*مثال:* هڪ غريب ڇوڪرو (ڪردار) تعليم حاصل ڪرڻ چاهي ٿو *(مقصد)*، پر سندس مائٽ کيس روڪين ٿا *(رڪاوٽ)*.
*ڊرامي ۽ حقيقي زندگي جي ڪهاڻي ۾ فرق:*
حقيقي زندگي اڪثر سست ۽ غير منظم هوندي آهي؛ ڊرامو ڪشش، ڊرامائي تڪرار، ۽ صاف مقصد سان ڀريل هوندو آهي.
ڊرامي ۾، واقعا هميشه ڪردار جي فيصلن مان نڪرندا آهن، جنهن سان سبب ۽ اثر جو سلسلو جڙي پوندو آهي.
*سماجي اهميت:* هڪ سٺي ڪهاڻي رڳو تفريح ناهي؛ اها هڪ سماجي موضوع يا پيغام کي اجاگر ڪري، ماڻهن جي سوچ کي تبديل ڪري سگهي ٿي
*(مثال: ڏاج جو مسئلو، يا ناانصافي).*
*مشق:* پنهنجي پسنديده سنڌي يا پاڪستاني ڊرامي جو نالو لکو.
*تجزيو:* ان ڊرامي جو مرڪزي ڪردار ڪير هو؟ سندس مرڪزي مقصد ڇا هو؟ ان مقصد ۾ سڀ کان وڏي رڪاوٽ/تڪرار ڪهڙي هئي؟ (جواب ٽن سٽن ۾ لکو.)
*۽ B. خيال ڪيئن ڳولجن؟*
ڏسڻ ۽ ٻڌڻ (مشاهدن جي طاقت): دنيا ۾ هر جاءِ تي ڪهاڻيون موجود آهن.
*مثال:* ڪا غير معمولي ڳالهه جيڪا توهان مارڪيٽ ۾ ڏٺي (ٻن ماڻهن جي وچ ۾ تيز بحث) يا ڪا دل کي ڇهندڙ ڳالهه جيڪا توهان ڪنهن وڏي ماڻهوءَ کان ٻڌي.
*هدايت:* نوٽ ڪريو ته ماڻهو ڪيئن ڳالهائين ٿا، اهي ڪهڙي قسم جا ڪپڙا پائين ٿا، ۽ انهن جي جسم جي ٻولي (Body Language) ڇا ٻڌائي ٿي.
*ذاتي تجربا ۽ ياداشتون:* سڀ کان وڌيڪ اثرائتيون ڪهاڻيون اُهي هونديون آهن جيڪي ليکڪ جي جذبي سان ڳنڍيل هجن.
توهان جي زندگي جو ڪو اهڙو واقعو جنهن توهان کي ڏک يا خوشي ڏني هجي، اها هڪ مضبوط ڪهاڻي جو بنياد بڻجي سگهي ٿو.
*خيالن کي لکڻ لاءِ هڪ 'آئيڊيا بينڪ' يا جرنل:*
خيال ڪنهن به وقت اچي سگهن ٿا (ڊرائيو ڪندي، ماني کائيندي). جيڪڏهن فوري طور نه لکيا ويا، اهي وسري ويندا.
*طريقو:* هڪ ننڍڙي نوٽبڪ يا فون تي نوٽس ايپ کي 'آئيڊيا بينڪ' بڻايو جنهن ۾ سڀ ننڍا خيال، ڊائلاگ، يا عجيب نالا رڪارڊ ڪندا وڃو.
*مشق: 5 منٽ وٺو.*
ڪم: پنهنجي آس پاس جي ماحول ۾ يا پنهنجي ذهن ۾ سڀ کان وڌيڪ غير معمولي ڳالهه جيڪا توهان کي گذريل 24 ڪلاڪن ۾ نظر آئي، ان کي بنياد بڻائي هڪ سٽ جو خيال لکو.
*مثال* (خراب خيال): هڪ ڇوڪري گهر وئي.
*مثال* (بهتر خيال): هڪ ڇوڪريءَ کي پنهنجي پيءُ کان هڪ پراڻي چاٻي ملي ٿي، جيڪا هن کي هڪ ڀليل راز ڳولڻ تي مجبور ڪري ٿي.
*اهو ڏينهن 1 جو مڪمل ليڪچر آهي.*