Sindhi Media
سينيئر رڪن
*هفتي پهريئن تي اسان پنهنجي انٽرنيء کي هيڊنگ جي سکيا ڏني ۽ سب هيڊنگس ۾ عمل ڪرڻ جا طريقا سيکاريا۔*
پر ڇا ٻئي هفتي جي ڏينهن جي ڪورس هيڊنگ ۽ سڀ هيڊنگ ۾ اڳتي وڌڻ کان اڳ ڇا اهو لازمي ناهي ته اسان پاڻ بطور مثال ۽ مشق اهو سڀ ڪجھ پاڻ به عمل (پريڪٽس) ڪري به پنهنجي انٽرنيز کي ڏيکاريون ته هنن کي ان هفتي جي پروجيڪٽ تي ڪيئن ڪم ڪرڻ گهرجي،
بالڪل! اهو قدم نه رڳو لازمي آهي پر سڀ کان اهم به آهي.
*ڊراما پروڊڪشن جي تربيت ۾، استاد جو عملي مثال (Demonstration) شاگردن جي سمجهه کي تيز ڪري ٿو ۽ انهن کي ڏيکاري ٿو ته نظرياتي ڳالهين کي حقيقي ڪم ۾ ڪيئن بدلائجي.*
هن طريقي کي "استاد جو مثال" (Instructor's Example) يا "ماڊلنگ" (Modeling) چئبو آهي.
جيئن ته اسان هفتو 1 مڪمل ڪيو آهي، جنهن ۾ ڪهاڻي جي تخليق شامل هئي، اسان کي هيٺيون شيون پنهنجي مثال طور شاگردن کي ڏيکارڻ گهرجن:
*هفتو 1 جو جائزو:* استاد جو عملي مثال (Instructor's Demo)
*مرحلو 1:* خيال جي چونڊ ۽ موضوع (Day 1 & Day 2)
توهان کي هڪ بنيادي خيال چونڊڻ گهرجي ۽ ان تي پنهنجو ڪم ڪرڻ گهرجي.
*خيال* (Idea): هڪ خيال پيش ڪيو جيڪو سنڌي سماج سان لاڳاپيل هجي.
*مثال:* "هڪ غريب ڳوٺاڻي نوجوان پنهنجي تعليم مڪمل ڪرڻ لاءِ شهر وڃي ٿو، پر کيس خبر پوي ٿي ته شهر جو نظام رڳو پئسي ۽ اثر رسوخ وارن لاءِ آهي."
*تڪرار* (Conflict): تڪرار جو قسم بيان ڪريو.
*مثال:* خارجي تڪرار (نوجوان بمقابله سماجي نظام/ ڪرپشن) ۽ اندروني تڪرار (نوجوان جو پنهنجي اخلاق ۽ اميدن کي قائم رکڻ).
*موضوع* (Theme): ڪهاڻي جو مرڪزي موضوع بيان ڪريو.
*مثال:* "جدوجهد، ڪرپشن جو اثر، ۽ اخلاقي قيمت."
*مرحلو 2*: لاگ لائن ۽ خلاصو ٺاهڻ (Day 3)
خيال کي مختصر ۽ پرڪشش انداز ۾ پيش ڪريو.
*لاگ لائن (Logline) جو مثال:*
"جڏهن هڪ حوصلمند ڳوٺاڻو نوجوان پنهنجي تعليم مڪمل ڪرڻ لاءِ هڪ ڪرپٽ شهر ۾ داخل ٿئي ٿو، تڏهن کيس پنهنجي خاندان جي عزتن ۽ سسٽم جي مطالبن جي وچ ۾ هڪ مشڪل چونڊ ڪرڻي پوي ٿي."
*خلاصو (Synopsis) جو مثال:*
توهان کي هتي 3-4 سٽن ۾ ڪهاڻي جي شروعات، نوجوان جو مقصد، ۽ آخر ۾ پهرين قسط جو ڪلائميڪس مختصر لکي ڏيکارڻ گهرجي.
*مرحلو 3:* ٽن ايڪٽس ۾ ورهاست (Day 4)
ڏيکاريو ته هي خيال هڪ ڊرامي جو ڍانچو ڪيئن اختيار ڪندو.
*ايڪٽ I (شروعات):* نوجوان جي سادي ڳوٺاڻي زندگي ۽ شهر وڃڻ جو فيصلو (Inciting Incident: شهر جي وڏي ڪاليج ۾ داخلا ملڻ).
*ايڪٽ II (وچ):* شهر ۾ ڪرپٽ دوستن ۽ استادن سان ملوڻ؛ هن جي اخلاق جي امتحان جو سلسلو؛ پئسن جي ضرورت پوڻ.
*ايڪٽ III (خاتمو/عروج):* پهرين قسط جي آخر ۾، نوجوان کي پنهنجي مقصد لاءِ هڪ ڪوڙ ڳالهائڻو پوي ٿو (Cliffhanger).
*شاگردن (انٽرنيز) لاءِ هفتو 1 جو پروجيڪٽ*
انهن سڀني مثالن کي ڏسڻ کان پوءِ، انٽرنيز کي هيٺ ڏنل پروجيڪٽ تي ڪم ڪرڻ لاءِ چونداسون:
*پروجيڪٽ 1:* پنهنجي پسند جي ڪنهن سماجي يا ثقافتي موضوع تي هڪ نئين ڪهاڻي جو بنياد ٺاهيو.
*پيداوار:* هيٺ ڏنل سڀ شيون مڪمل ڪريو:
*خيال* (Idea)
*موضوع* (Theme) ۽ *پيغام.*
*تڪرار جو قسم (Internal/External) سڃاڻڻ.*
پنهنجي ڪهاڻي لاءِ هڪ Logline لکو.
پائلٽ ايپيسوڊ جو مختصر Synopsis (خلاصو) ٺاهيو.
ايندڙ قدم: هاڻي اسان هفتو 2 تي وڌي سگهون ٿا، جتي اسان سکنداسين ته هن ڪهاڻي جي خاڪي کي صحيح اسڪرپٽ جي شڪل ڪيئن ڏجي.
ڇا توهان چاهيو ٿا ته مان هاڻي هفتو 2: اسڪرپٽ رائيٽنگ جا اصول لاءِ ليڪچر شيڊول تيار ڪريان؟
پر ڇا ٻئي هفتي جي ڏينهن جي ڪورس هيڊنگ ۽ سڀ هيڊنگ ۾ اڳتي وڌڻ کان اڳ ڇا اهو لازمي ناهي ته اسان پاڻ بطور مثال ۽ مشق اهو سڀ ڪجھ پاڻ به عمل (پريڪٽس) ڪري به پنهنجي انٽرنيز کي ڏيکاريون ته هنن کي ان هفتي جي پروجيڪٽ تي ڪيئن ڪم ڪرڻ گهرجي،
بالڪل! اهو قدم نه رڳو لازمي آهي پر سڀ کان اهم به آهي.
*ڊراما پروڊڪشن جي تربيت ۾، استاد جو عملي مثال (Demonstration) شاگردن جي سمجهه کي تيز ڪري ٿو ۽ انهن کي ڏيکاري ٿو ته نظرياتي ڳالهين کي حقيقي ڪم ۾ ڪيئن بدلائجي.*
هن طريقي کي "استاد جو مثال" (Instructor's Example) يا "ماڊلنگ" (Modeling) چئبو آهي.
جيئن ته اسان هفتو 1 مڪمل ڪيو آهي، جنهن ۾ ڪهاڻي جي تخليق شامل هئي، اسان کي هيٺيون شيون پنهنجي مثال طور شاگردن کي ڏيکارڻ گهرجن:
*هفتو 1 جو جائزو:* استاد جو عملي مثال (Instructor's Demo) *مرحلو 1:* خيال جي چونڊ ۽ موضوع (Day 1 & Day 2)توهان کي هڪ بنيادي خيال چونڊڻ گهرجي ۽ ان تي پنهنجو ڪم ڪرڻ گهرجي.
*خيال* (Idea): هڪ خيال پيش ڪيو جيڪو سنڌي سماج سان لاڳاپيل هجي.
*مثال:* "هڪ غريب ڳوٺاڻي نوجوان پنهنجي تعليم مڪمل ڪرڻ لاءِ شهر وڃي ٿو، پر کيس خبر پوي ٿي ته شهر جو نظام رڳو پئسي ۽ اثر رسوخ وارن لاءِ آهي."
*تڪرار* (Conflict): تڪرار جو قسم بيان ڪريو.
*مثال:* خارجي تڪرار (نوجوان بمقابله سماجي نظام/ ڪرپشن) ۽ اندروني تڪرار (نوجوان جو پنهنجي اخلاق ۽ اميدن کي قائم رکڻ).
*موضوع* (Theme): ڪهاڻي جو مرڪزي موضوع بيان ڪريو.
*مثال:* "جدوجهد، ڪرپشن جو اثر، ۽ اخلاقي قيمت."
*مرحلو 2*: لاگ لائن ۽ خلاصو ٺاهڻ (Day 3)خيال کي مختصر ۽ پرڪشش انداز ۾ پيش ڪريو.
*لاگ لائن (Logline) جو مثال:*
"جڏهن هڪ حوصلمند ڳوٺاڻو نوجوان پنهنجي تعليم مڪمل ڪرڻ لاءِ هڪ ڪرپٽ شهر ۾ داخل ٿئي ٿو، تڏهن کيس پنهنجي خاندان جي عزتن ۽ سسٽم جي مطالبن جي وچ ۾ هڪ مشڪل چونڊ ڪرڻي پوي ٿي."
*خلاصو (Synopsis) جو مثال:*
توهان کي هتي 3-4 سٽن ۾ ڪهاڻي جي شروعات، نوجوان جو مقصد، ۽ آخر ۾ پهرين قسط جو ڪلائميڪس مختصر لکي ڏيکارڻ گهرجي.
*مرحلو 3:* ٽن ايڪٽس ۾ ورهاست (Day 4)ڏيکاريو ته هي خيال هڪ ڊرامي جو ڍانچو ڪيئن اختيار ڪندو.
*ايڪٽ I (شروعات):* نوجوان جي سادي ڳوٺاڻي زندگي ۽ شهر وڃڻ جو فيصلو (Inciting Incident: شهر جي وڏي ڪاليج ۾ داخلا ملڻ).
*ايڪٽ II (وچ):* شهر ۾ ڪرپٽ دوستن ۽ استادن سان ملوڻ؛ هن جي اخلاق جي امتحان جو سلسلو؛ پئسن جي ضرورت پوڻ.
*ايڪٽ III (خاتمو/عروج):* پهرين قسط جي آخر ۾، نوجوان کي پنهنجي مقصد لاءِ هڪ ڪوڙ ڳالهائڻو پوي ٿو (Cliffhanger).
*شاگردن (انٽرنيز) لاءِ هفتو 1 جو پروجيڪٽ*انهن سڀني مثالن کي ڏسڻ کان پوءِ، انٽرنيز کي هيٺ ڏنل پروجيڪٽ تي ڪم ڪرڻ لاءِ چونداسون:
*پروجيڪٽ 1:* پنهنجي پسند جي ڪنهن سماجي يا ثقافتي موضوع تي هڪ نئين ڪهاڻي جو بنياد ٺاهيو.
*پيداوار:* هيٺ ڏنل سڀ شيون مڪمل ڪريو:
*خيال* (Idea)
*موضوع* (Theme) ۽ *پيغام.*
*تڪرار جو قسم (Internal/External) سڃاڻڻ.*
پنهنجي ڪهاڻي لاءِ هڪ Logline لکو.
پائلٽ ايپيسوڊ جو مختصر Synopsis (خلاصو) ٺاهيو.
ايندڙ قدم: هاڻي اسان هفتو 2 تي وڌي سگهون ٿا، جتي اسان سکنداسين ته هن ڪهاڻي جي خاڪي کي صحيح اسڪرپٽ جي شڪل ڪيئن ڏجي.
ڇا توهان چاهيو ٿا ته مان هاڻي هفتو 2: اسڪرپٽ رائيٽنگ جا اصول لاءِ ليڪچر شيڊول تيار ڪريان؟