بنيادي طرح سان اسان پنهنجي هر ڄاڻ وڪي پيڊيا تان وٺڻ جا عادي ٿي ويا آهيون . ياد رکڻ گهرجي ته پڪي پيڊيا تي موجود ڄاڻ آرٽيڪلن وسيلي آندي ويندي آهي جنهن جي پختي هجڻ جو ثبوت نه هوندو آهي. ان ڪري اتاب ڪا به ڄاڻ کڻڻ کان اڳ ان کي ڀلي ڀت چيڪ ڪرڻ گهرجي.
لفظ هندوستان ٻن لفظن ”هندو“ ۽ ”اِسٿان“ جو مرڪب آهي...
لفظ هندو جي معني آهي ـ ”هندو مذهب جو پوءِ لڳ“ جڏهن ته لفظ اِسٿان مان مراد آهي ”جاءِ ، هنڌ، جڳھ “ اهڙي طرح هندستان جو مطلب ٿيو ” هندن جي رهڻ جي جاءِ “ ان جو ٻيو مثال آهي پاڪستان جيڪو ”پاڪ“ ۽ ”اسٿان“ اکر جو مرڪب آهي. پاڪ جي معني آهي نيڪ صاف صفت وارو جڏهن ته اسٿان جي معني ساڳي آهي جڳھ جاءِ يا هنڌ. اهڙي طرح پاڪستان جو مطلب ٿيو پاڪ ماڻهن جي رهڻ جي جاءِ.
Indus
river in Asia, from Sanskrit sindhu "river." The southern constellation, created 1603 by Bayer, represents "an Indian," not the river.
Hindu
1660s, from Persian Hindu (adjective and noun) "Indian," from Hind "India," from Sanskrit sindhu "river," specifically the Indus; hence "region of the Indus," gradually extended across northern India. The Hindu Kush mountain range is said to mean literally "Indian killer," and was said to have been the name given by the Persians to a pass where their Indian slaves had perished in winter, but this is likely folk etymology.
انڊس اکر جو ذڪر 1603ع ۾ بائير پنهنجي هڪ ڪتاب ۾ ڪيو ۽ ان جو بعد ۾ ڊاڪيومينٽ طور ذڪر ايندو رهيو آهي. جڏهن ته سنڌ لفظ انڊس اکر کان اڳاٽو 5000 سال پراڻي ان تهذيب جو آهي جيڪا سنڌي دريا جي ڪناري آباد رهي آهي. جنهن جي ٻولي سنڌي جنهن جي ڌرتي سنڌ جنهن جي رهڻ واري کي سنڌي چيو ويندو آهي.
ڌٺو وڃي ته ان دور ۾ هند سند ۾ رهندڙ سڀئي زاتيون هندون مذهب ساڻ واسطو رکندڙ هيون جيئن دراوڙ ،آريا وغيره . جن تي عراق، ايران کان تاتارين (مغل) ، فارسين ۽ عربن ڪاهون ڪري اسلام مذهب کي اتي پهچايو. جنهن بعد کوڙ ذاتن وارن مذهب ته مٽايو پر پنهنجي ثقافت نه مٽائي معني مذهب اسلام ته قبول ڪيو پر پنهنجي ذاتون نه مٽايون. انهن کي اڄ سنڌ ۾ ”سماٽ ذاتون“ چيو وڃي ٿو. دراوڙن جو موجوده نسل
باگڙي ۽
ڀيل آهن جو انهن ۾ گهر جو سربراه عورت آهي مرد نه. اسلام جي اچڻ بعد اها روايت به هت مٽجي وئي آهي جي نت هندن ۾ به سواءِ برهمڻ ۽ راءِ خاندان جي باقي سڀني وٽ ساڳي روايت رهي آهي.
سنڌي ندي تبت جبل جيڪو چين ۾ آهي منجهان هڪ چوٽي جي وات کان نڪري نروار ٿئي ٿو. ان چوٽي جو وات (opening)شينهن جي وات جيان آهي ۽ اتان نڪرندڙ سنڌ دريا جو پاڻي وڏي گج گوڙ سان نڪري ٿو (ياد رهي ته اصل هنڌ جي نشاندهي اڄ تائين نه ٿي آهي ته اصل جاءِ ڪٿي آهي) جيئن ڪو شينهن رڙ ڪندو آهي. ان ڪري سنڌي دريا کي سنڌو شينهن دريا (The Lion River, Indus)چيو ويندو آهي.
حوالو ـــ ڪتاب (سنڌو شينهن دريا The Lion River Indus ) پاران جين فيئرلي 1975
ڇا ورائي ورائي ان کي پرنٽ ڪرڻ سان اها مونکي ياد ڪرائڻ ٿا گهرو ته الحمدالله اها مونکي ڇڱي ريت ياد آهي. رهي ڳالھ سنڌ لفظ جي يا سنڌي ٻولي جي ته منهنجا سائين مون باقي حوالاتي ڪتاب توهان کي ڇو لکي ڏنا آهن ؟؟؟ ان لا ئي نه ته توهان انهن جو مطالعو ڪيو ۽ پنهنجو قبلو درست ڪيو. پو جي توهان کي شڪ رهجي اچي ته توهان سنڌي ٻولي جو مستند ڪتاب سائين مرحوم سراج الحق ميمڻ صاحب جو ئي لکيل ” سنڌي ٻولي “ ڇاپو 1964 ۽ 2009 ، سنڌي ٻولي جي بااختيار اداري پاران چپيل پڙهي ڏسو. توهان جا عربي فارسي ۽ سنسڪرت جا سڀ وهم دور ٿي ويندا ته سنڌي ٻولي ڪنهن ٻي ٻولي جي مرحونِ منت ناهي پر پاڻ هڪ جدا ٻولي آهي.
